Çankaya GCRIS Standart veritabanının içerik oluşturulması ve kurulumu Research Ecosystems (https://www.researchecosystems.com) tarafından devam etmektedir. Bu süreçte gördüğünüz verilerde eksikler olabilir.

Psikoloji Ana Bilim Dalı Tezleri

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12416/4917

Browse

Browsing Psikoloji Ana Bilim Dalı Tezleri by Author "Tülüce, Tokat"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Master Thesis
    Citation Count: Tülüce, Tokat (2022). Effects of supervisory discrimination on employees' organizational attitudes: Moderating roles of leadership styles, leader-group prototypicality, and employees' demographic characteristics / Yöneticinin ayrımcılık davran ışlarının çalışanların kurumsal tutumlarına etkileri: Liderlik stilleri, lider-grup benzerliği ve çalışanların demografik özelliklerinin düzenleyici rolleri. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
    Effects of supervisory discrimination on employees' organizational attitudes: Moderating roles of leadership styles, leader-group prototypicality, and employees' demographic characteristics
    (2022) Tülüce, Tokat
    Ayrımcı eylemler, belirli bir gruba ait oldukları için insanlara karşı eşit olmayan muamele olarak tanımlanmaktadır (Goldman ve ark. 2006: 795). Ayrımcılık davranışlarının yaygın olduğu kurumlarda yönetimsel yozlaşma, profesyonelliğin azalması, çalışanların bilinçli olarak işe geç gelme ve kaytarma eğilimlerinin artması ve neticesinde kurumun veriminin düşmesi gibi problemlerle karşılaşılabilir (Boy 2018: 51). Sosyal psikoloji alanyazınında uzun yıllardır önyargının sonucu olarak algılanan ayrımcılığa dair araştırmalar yapılıyor olmasına karşın (ör., Stainback & Irvin 2012: 657; Schmitt vd. 2014: 921) endüstri ve örgüt psikolojisi ile örgütsel davranış alanyazınında kurumsal ayrımcılığı ve yöneticinin ayrımcılık davranışlarını ele alan çalışmaların sayısı son derece azdır (James vd. 1994: 1574). Türkiye'de bu konuda yapılmış tek çalışmada Sümer ve arkadaşları (2019), Türkiye'de işyerlerinde gözlemlenen ayrımcılık davranışlarını incelemişler ve iş yerlerindeki ayrımcılığın aile ve medeni durum, cinsel yönelim, yaş, statü, inanç/dünya görüşü/ideoloji, engellilik, aidiyet ve dış görünüş temelli olmak üzere farklı alt boyutları olduğunu bulmuşlardır. Bu çalışmada ilk olarak, Sümer ve arkadaşları (2019) tarafından geliştirilmiş olan kurumsal ayrımcılık ölçeğinden yararlanılarak, yöneticilerin sergilediği ayrımcılık davranışları ölçeği oluşturuldu. İkinci olarak, sosyal kimlik kuramının (social identity theory, Tajfel ve Turner 1979: 33) önermelerinden yola çıkarak, yöneticilerin sergilediği ayrımcılık davranışları ile çalışanların örgütsel bağlılığın farklı boyutlarındaki (devam bağlılığı, normatif ve duygusal bağlılık) düzeyleri, üç boyuttan oluşan adalet algıları (işlemsel, kişilerarası ve bilgisel adalet algıları), arasındaki ilişkiler önerilen regresyon modeli çerçevesinde test edilmiştir. Bunun yanı sıra, belirtilen ilişkilerde iki farklı liderlik stilinin (babacan liderlik ve iş-odaklı liderlik) ve lider-grup benzerliğinin (leader-group prototypicality, Hogg 1996: 295) düzenleyici etkileri araştırılmıştır. Babacan liderlik stilini baskın olarak gösteren yöneticilere sahip olan çalışanların, yöneticilerinin yüksek seviyede ayrımcılık davranışları sergilemeleri durumunda bile, babacan liderlik stilinde düşük skor alan yöneticilerin astlarına kıyasla daha yüksek düzeyde örgütsel bağlılık ve adalet algısı rapor etmeleri beklenmektedir. Diğer yandan, iş odaklı liderlik stili baskın olan yöneticilere sahip olan çalışanların, yöneticilerinin yüksek seviyede ayrımcılık davranışları sergilemeleri durumunda, bu liderlik stilinde düşük seviyede değerlendirilen yöneticilere sahip olan çalışanlara oranla daha düşük düzeyde örgütsel bağlılık ve adalet algısı rapor etmeleri beklenmektedir. Ek olarak, yöneticinin lider-grup benzerliğinin yüksek olması durumunda, yöneticinin ayrımcılık davranışları ile çalışanların örgütsel bağlılık, adalet algıları arasındaki negatif yönlü ilişkilerin, yöneticinin lider-grup benzerliğinin düşük olduğu duruma kıyasla daha zayıf olması beklenmektedir. Ayrıca, çalışanların yaş ve cinsiyetinin, yöneticinin ayrımcılık içeren davranışları ile sonuç değişkenleri arasındaki ilişkilerdeki düzenleyici etkileri incelenmiştir. Çalışma verisi 720 çalışandan toplanarak, verinin analizleri (tanımlayıcı istatistikler, çoklu uç skorlar, korelasyon analizleri) IBM SPSS programı kullanılarak yapılmıştır. Yöneticinin ayrımcı davranışları ile çalışanların örgütsel adaleti, örgütsel bağlılığı, iş tatmini ve psikolojik iyilik halleri arasında negatif korelasyon test edilmiştir. Ek olarak, moderasyon hipotezlerinin çoğu desteklenmiştir. Çalışmanın bulguları, teoriye yaptığı katkılar, gelecek çalışmalar için öneriler ve uygulamaya yönelik çıkarımlar çerçevesinde tartışılmıştır.