Türk Dili Anabilim Dalı
Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12416/4344
Browse
Browsing Türk Dili Anabilim Dalı by WoS Q "N/A"
Now showing 1 - 2 of 2
- Results Per Page
- Sort Options
Article Handan romanında batılılaşmış kadın karşısında batılılaş(ama)mış erkekler(2019) Atabağsoy, Naim; Atabağsoy, Naim; 47393; Ortak Dersler BölümüTürk edebiyatında roman türünde eser veren yazarların Batılılaşma meselesine yoğun olarak ilgigösterdiği görülür. Bu aynı zamanda, özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısı ve 20. yüzyılın başlarındatoplumsal olarak Batılılaşmaya yönelik mevcut eğilimin bir tezahürüdür. Toplumdaki bu yenileşmesürecinde kadının konumu da elbette sorgulanmış ve bu konu edebiyatta, çoğunlukla romanlararacılığıyla karşımıza çıkmıştır. Bu anlamda çalışma, kadın hareketlerindeki görünürlüğüyle debilinen Halide Edip Adıvar’ın mektuplaşmalar biçiminde kaleme alınmış 1912 tarihli romanıHandan’ı odağına almaktadır. Romanın merkezindeki karakter olan Handan’ın kendisinibirbirinden farklı şekillerde arzulayan ve Batılılaşmış görünen erkek karakterlerle sorunlu ilişkisi,modernleşme sürecinde kadının toplumdaki konumunu da sorgulamaya iter. Romanda Nâzım,Hüsnü Paşa ve Refik Cemal karakterleri, bu süreci Batı’yı yüzeysel biçimde taklit ederek tecrübe edenerkek karakterlerdir. Bu erkek karakterler, toplumdaki yeni tip erkeği farklı şekillerde temsil ederkenbuna paralel gelişen yeni kadın tipini çelişkili biçimde özümseyememektedirler. Handan, toplumsalmeselelerde fikirleri olan iyi eğitimli bir kadındır. O, geleneksel çizgideki hemcinslerine kıyaslaerkeklerle daha rahat iletişim kurar, erkeklerin de bulunduğu meclislerde serbestçe görüşleriniaçıklar, üstelik onlarla tartışmalara girmekten geri durmaz. Handan bu yönleriyle Nâzım’da, HüsnüPaşa’da ve Refik Cemal’de belirgin bir çekince uyandırır. Çalışma Handan’ın bu üç erkekle ilişkisine,erkeklerin bu yeni toplumsal süreçte kadınlar karşısındaki çelişkili tutumuna ve Handan’ın gelenekkarşısındaki konumlanışına eğilmektedir.Article Namık Kemal ve Ahmed Midhat Efendi’de Kadın Köleliğine Bakış(2021) Atabağsoy, Naim; Atabağsoy, Naim; 47393; Ortak Dersler BölümüNamık Kemal ve Ahmed Midhat Efendi, eserleriyle Osmanlı modernleşmesinin seyrine ilişkin araştırmacılar açısından önemli veriler sunmaktadırlar. Bu çalışmada aynı yıl, 1876 yılında kaleme alınan Namık Kemal’e ait İntibah ve Ahmed Midhat Efendi’ye ait Felâtun Bey ile Râkım Efendi romanlarında yazarların, Osmanlıların tecrübe ettiği modernleşme sürecinde kadının toplumsal konumuna ilişkin nasıl bir yaklaşım ortaya koydukları ve esaret konusundaki tutumları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Şerif Mardin’in Batılılaşma sürecindeki ilk romanlarda üzerinde durulan en önemli iki konudan birinin kadının toplumdaki yeri olduğu yönündeki tespiti ve özellikle de modernleşmeyi tecrübe eden toplumlarda kadının toplumsal alandaki konumunun tartışmaya açılması söz konusu süreçte belirgin bir rol üstlenen iki yazarı, hem de aynı yıl kaleme aldıkları eserler yoluyla özellikle bu bağlamda kıyaslamayı ilginç kılmıştır. Bu doğrultuda, Namık Kemal’in İntibah romanındaki kadına, özellikle de esir kadına bakışında daha nesneleştirici bir tutum takındığı, Ahmed Midhat Efendi’nin ise bu konuda daha ılımlı bir söyleme sahip olduğu görülür. Dolayısıyla modernleşme sürecinde iki Osmanlı aydını arasındaki ayrım belirginlik kazanır.