Mimarlık Bölümü Tezleri
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12416/219
Browse
Recent Submissions
Item Citation Count: Can, Ramazan (2023). Konutlarda kapalı otoparkların enerji verimliliği açısından tasarım standartlarının değerlendirilmesi / Evaluation of design standards of residential parking garages in terms of energy efficiency. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Konutlarda kapalı otoparkların enerji verimliliği açısından tasarım standartlarının değerlendirilmesi(2023) Can, Ramazan; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüHava kirliliği, çevre kirliliği, kaynakların hızla tükenmesi gibi küresel sorunlar, sağlık ve konfor koşullarının giderek bozulması gibi olumsuzluklarla birlikte sürdürülebilirlik kavramını her geçen gün daha önemli hale getirmektedir. Ekolojik, ekonomik ve sosyokültürel alanlara etkisinden dolayı, sürdürülebilirlik esaslarının sağlanması gereken en önemli alanlardan biri de yapı sektörüdür. Artan nüfus ile teknolojinin de gelişmesine paralel olarak hız kazanan üretim ve tüketim döngüsü iyi yönetilemediği için ortaya çıkan iklim değişikliği ve küresel ısınma gibi sorunlar geri dönülmesi zor bir noktaya geldiğinden dolayı enerji verimliliği, karbon salımının azaltılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması daha da önem kazanmıştır. Mimarlar mekân tasarımlarında pasif tasarım kriterlerini göz önünde bulundurarak özellikle enerji performansı yüksek yapılar üretme çabasındadır. Yapıların enerji tüketimleri harcanan toplam enerjideki oranları nedeniyle çok önemlidir. Yapıların büyük kısmını oluşturan konutlarda ise durum aynıdır. Konut yapılarının tasarımlarında enerji etkin bir yapı tasarımı için yapının konut olan bölümleri kadar ortak kullanım alanları da göz önünde bulundurulmalıdır. Ortak kullanım alanlarından olan kapalı otoparkların ise binaların enerji tüketimindeki payları çok fazladır. Bu yüzden yönetmeliklerde kapalı otopark alanlarının enerji verimliliğinin sağlanması ile ilgili düzenlemelere ihtiyaç vardır. Özellikle konutlardaki kapalı otoparkların binanın enerji tüketimine etkisi, üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Bu yüzden konut yapılarında otopark alanlarının tasarımı yapının enerji performansını olumlu yönde etkileyecek şekilde tasarlanmalıdır.Item Citation Count: Akmil Kahraman, İrem (2023). Anadolu halk yapı sanatı ve çağdaş mimarlık pratiği: Cengiz Bektaş mimarlığında halk yapı sanatının izleri ve Denizli yöresi konutları örneği / Anatolian folk architecture and the contemporary architectural practice: Vestiges of folk architecture in Cengiz Bektas architecture and the case of Denizli houses. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Anadolu halk yapı sanatı ve çağdaş mimarlık pratiği: Cengiz Bektaş mimarlığında halk yapı sanatının izleri ve Denizli yöresi konutları örneği(2023) Akmil Kahraman, İrem; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüBu çalışmada, Anadolu halk yapı kültürüne önem veren ve bu konuda çalışmalar yapan Cengiz Bektaş'ın, Denizli yöresinde tasarladığı konut yapıları incelenerek, Bektaş mimarlığında Anadolu halk yapı kültürünün izleri aranmıştır. Bu amaç doğrultusunda, ilk bölümde halk yapı sanatı ve Anadolu yapı kültürü incelenmiş ve kavramsal olarak analiz edilmiştir. İkinci bölümde, Türkiye mimarlığında halk yapı sanatının izleri aranırken, bu bağlamda dünyada ve Türkiye mimarlığında etkili olan akımlar ve kavramlar açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, Cengiz Bektaş mimarlığında Anadolu halk yapı sanatının izleri aranmış ve teorik çalışmaları ve mimari eserleri bağlamında çalışılmıştır. Bu çerçevede, ilk olarak Cengiz Bektaş mimarlık anlayışı analiz edilmiş, daha sonra halk yapı sanatı çalışmaları aktarılmıştır. Daha sonra Denizli yöresi özellikleri ve geleneksel Denizli konut mimarlığı özellikleri çalışılarak, tez kapsamında çalışma bölgesi olan Denizli'nin özellikleri aktarılmıştır. Bektaş tarafından Denizli'de tasarlanan beş konut yapısı incelenerek, çalışma kapsamında analiz tabloları oluşturulmuştur. Son olarak, yapılan analizler sonucunda elde edilen bilgiler, Anadolu halk yapı sanatı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Yapılan teorik analizler ve yerinde incelemelerle, Cengiz Bektaş'ın yapılarını tasarlarken, Anadolu halk yapı sanatı özelliklerini, dönemin modern ve çağdaş gereklilikleri çerçevesinde sentezleyerek yeni bir mimari yorum oluşturduğu sonucuna varılmıştır.Item Citation Count: Coşar, Merve (2023). İç ortam hava kalitesi ve sağlıklı çevre bağlamında binalarda doğal havalandırma stratejileri / Natural ventilation strategies in buildings as part of indoor air quality and healthy environment. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.İç ortam hava kalitesi ve sağlıklı çevre bağlamında binalarda doğal havalandırma stratejileri(2023) Coşar, Merve; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüSon yıllarda hızla artan enerji ve doğal kaynak tüketimi çevresel, ekonomik ve sosyal açılardan küresel ölçekte dünyayı etkilemektedir. Bu durumda dünyada enerji ve doğal kaynak tüketiminin büyük bir bölümünü oluşturan binalar için çevre dostu stratejiler belirlenmelidir. Aynı zamanda bu stratejiler, insanoğlunun sağlıklı ve rahat bir düzeyde yaşamını sürdürmesini sağlayacak niteliklere sahip olmalıdır. Bu stratejiler arasında iç ortam hava kalitesi, kapalı mekanlarda kullanıcı konforu ve insan sağlığı, doğal havalandırma önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada, bu üç kavramla ilgili literatür araştırması yer almakta olup, Ankara'da bir ofis binasında yapılan alan çalışmasını içermektedir. Yapılan alan çalışmasıyla iç ortam hava kalitesinin kullanıcı memnuniyeti üzerindeki etkisini görmek için anket, iç ortam hava kalitesi ölçümleri ve ofis binasının doğal havalandırma potansiyelini ortaya koyan simülasyonlar yapılmıştır. Bu veriler ışığında ofis binası için doğal havalandırmaya yönelik tasarımsal önerilerde bulunulmuş olup, simülasyonlarla desteklenmiştir. Sonuç bölümü ise, yapılan literatür taraması verileriyle alan çalışmalarının yorumlanmasını içermektedir. Anahtar kelimeler: İç Ortam Hava Kalitesi, Kapalı Mekanlarda Kullanıcı Konforu ve İnsan Sağlığı, Doğal Havalandırma.Item Citation Count: Çulcuoğlu, Ahmet Ethem (2023). Mevcut konutların yapı kabuğunda yapılabilecek enerji etkin iyileştirmeler üzerine bir araştırma: Sivas ili örnek çalışması / A research on energy efficient retrofits that can be made in the building envelope of existing housings: Case study in Sivas. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Mevcut konutların yapı kabuğunda yapılabilecek enerji etkin iyileştirmeler üzerine bir araştırma: Sivas ili örnek çalışması(2023) Çulcuoğlu, Ahmet Ethem; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüGelişen toplum, kent yerleşiminin artması ve artan nüfusa bağlı olarak çok katlı konutların üretilmesi son yüzyılda artarak çoğalmıştır. Yapılar, yaklaşık olarak dünyadaki toplam enerjinin 40%'ını tüketmekte ve karbon salımının artmasına katkıda bulunmaktadır (Aykal vd. 2009:21). Yapı stoğunun büyük bir kısmını kapsayan konutların, özellikle de ısınma bağlamında enerji etkinlikleri bu anlamda büyük önem kazanmaktadır (Oral 2007:256). Ülkemizde kullanılan enerjinin 73% ithal edilmektedir (Türkyılmaz 2015:15). Bu bağlamda mevcut yapı stoğunun da enerji verimliğinin artması ve günümüz enerji standartlarına ulaşması önemlidir. Bunun için mevcut yapıların yapı kabuklarında bakım, onarım, iyileştirmeler ve çeşitli yenileme çalışmaları yürütülmelidir. Enerjinin verimli ve sürdürülebilir kullanımı, sera gazı etkilerinin azaltılması ve fosil yakıt kullanımından yenilenebilir kaynakların kullanımına geçilmesi gibi konular Türkiye'nin de politikalarında yer bulması ve ilgilenilmesi gereken konulardandır (Satman 2006:7). TS 825'e göre Türkiye'de derece güne bağlı belirlenmiş 4 iklim bölgesi bulunmaktadır (TS 825 2008:34). Bu çalışma ile mevcut konut stoğunun enerji performansının belirlenmesi, mevcut enerji hedefleri ile kıyaslanması ve güncel yönetmelikler bağlamında iyileştirme stratejilerinin belirlenmesi hedeflenmektedir. Isıtma yükü diğer bölgelere kıyasla daha fazla olan, TS 825'e göre 4. İklim bölgesinde yer alan Sivas ilindeki orta katlı konut yapıları incelenecektir. Bu çalışma ile Sivas ilinde mevcut bulunan, yakın tarihlerde benzer özellikte inşa edilmiş daha sonraki süreçte farklı enerji etkin önlemler uygulanmış olan orta yükseklikte konut bloklarının bulunduğu Yenişehir bölgesindeki yapılar incelenmiştir. Bu bölgede yapı kabuğunda ısı kayıplarına yönelik uygulama hatalarının ortaya konarak yenileme stratejilerinin belirlenmesine katkı sağlanması hedeflenmiştir. Yöntem olarak; konu ile ilgili kaynak taraması, mevcut yapı stoğunun tipolojileri de gözetilerek yapı kabuğu katman ve malzemeleri özelinde tanımlanması için alan çalışması, alan çalışmasında elde edilen verilen işlendiği analizlere bağlı simülasyonların yapılması ve yeni malzeme ve katman önerilerinin kıyaslamalı analizine bağlı olarak değerlendirilmesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Isıl Performans, İyileştirme Stratejileri, Orta Katlı Mevcut Konutlar, Yapı kabuğu, SivasItem Citation Count: Kahyaoğlu, İrem (2023). Tarihi kentlerde su sarnıçlarının yeniden kullanımı üzerine bir araştırma: Safranbolu örneği / A research about adaptive reuse of cisterns in historic cities: Case of Safranbolu. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Tarihi kentlerde su sarnıçlarının yeniden kullanımı üzerine bir araştırma: Safranbolu örneği(2023) Kahyaoğlu, İrem; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüSanayileşme ve ekonomik gelişmeye bağlı olarak kent nüfusu her geçen gün artmaktadır. Buna bağlı olarak kentlerin büyümesi ile alt yapı, ulaşım, konut, sanayi ve enerjiye duyulan ihtiyaç artmaktadır. Hızla büyümekte olan kentlerde, canlı yaşamı için hayati olan suya duyulan talep ve nüfus artışına paralel olarak tüketilen su miktarı artmaktadır. Artan tüketim ile sınırlı olan su kaynakları daha da sınırlı bir hale gelmektedir. Küresel olarak su kaynaklarının yaklaşık %69'u tarımsal amaçlarla kullanılmaktadır. Bu miktarı %19 ile sanayi sektörü (enerji, ticari ve endüstriyel sektörler) ve %12 ile konut kullanımı izlemektedir (Birleşmiş Milletler, 2014). Bu durum göz önünde bulundurulduğunda küresel ölçekteki su tüketiminde büyük bir paya sahip olan yapılar ve yapı stoğunun çoğunu oluşturan konutlarda su kullanımının yönetimi ve su kaynaklarının korunması sürdürülebilir bir çevre sağlanması açısından oldukça önemlidir. Bu çalışma ile Safranbolu gibi mimari dokusu koruma altına alınmış tarihi kentlerde, hızlı nüfus artışı, küresel ısınma, iklim değişikliği ve bilinçsiz su kullanımı nedenleriyle meydana gelen su kaynaklarının hızla tükenmesi ve her geçen gün artan su talebi problemine çözüm aranmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda bölgede bulunan sarnıçların yeniden işlevlendirilmesi ile yapılarda su verimliliğini arttırmak amaçlanmıştır. İlk olarak bu konu ile ilgili kaynak taraması yapılmıştır. Yapılan kaynak taraması sonucunda, iklim değişikliğinin ve küresel ısınmanın olumsuz etkileri ile nüfus artışı ile paralel olarak artan su talebinin, su kaynaklarının varlığını ve kalitesini olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda, yapılarda su verimliliğini sağlamak amacıyla su tasarruflu ekipman kullanımı ve atık suyun geri dönüşümü gibi stratejilerin uygulanabileceği saptanmıştır. Özellikle, mimari mirası koruma altına alınmış tarihi kentlerde hali hazırda bulunan ve unutulmaya yüz tutmuş mimari birer değer olan su yapılarının yeniden işlevlendirilerek kullanımının, su verimliliğinin sağlanmasında önemli bir potansiyel olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu çalışma kapsamında ele alınan Safranbolu Tarihi Kentinde, su kuyuları, çeşmeler, yağmur depoları, kar kuyuları ve sarnıçlar gibi çeşitli su depolama unsurlarının olduğu belirlenmiştir. Safranboludaki su yapıları arasından sarnıçlar, kapasitelerinin büyük olması, sayıca fazla olmaları, çoğunun kullanılabilir durumda olması ve konumları sebebiyle bu çalışmada ele alınmıştır. Bu doğrultuda, Safranbolu Tarihi Kentinde saha çalışması yapılması planlanmıştır. İki aşamada yürütülen saha çalışmasında, kentteki 11 adet sarnıca ulaşılabilmiştir. Tespit edilen sarnıçlar incelenip belgelenmiştir. Daha sonra çalışma alanı olarak belirlenen bölgedeki 12 konağın ve 13 konutun günlük, aylık ve yıllık su tüketim verileri uygulanan anket çalışması ile tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan anket uygulaması sonucunda suyun mekânsal kullanım ile bu mekanlardaki su tasarruflu ekipman kullanımı ile ilgili analizler yapılmıştır. Yapılan saha çalışması sonucunda, ele alınan 25 yapıda tüketilen su ile bu yapılar üzerinden yapılan yağmur suyu hasadı sonucunda gelen atık suyun ve yağış rejimine bağlı olarak bölgede olması beklenen yüzeysel akış suyunun, bölgedeki sarnıçlarda rahatça depolanıp arıtılarak geri kazanılabileceği görülmüştür. Ayrıca bölgede tespit edilememiş başka sarnıçlarında olduğu, keşfedilecek olan bu sarnıçlarla birlikte daha fazla yaşam alanının değerlendirmeye alınarak daha fazla suyun geri kazanılabileceği öngörülmektedir.Item Citation Count: Özkaya, Elçin (2023). Mevcut binaların dönüştürülmesinde iklim değişikliğine karşı uyumlandırma çalışmaları üzerine bir araştırma / A research adaptation works against the climate change in transforming the existing buildings. Yayımlnamış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü.Mevcut binaların dönüştürülmesinde iklim değişikliğine karşı uyumlandırma çalışmaları üzerine bir araştırma(2023) Özkaya, Elçin; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüGeçmişte var olan kültürel, sosyal ve tarihi öneme sahip yapılar; ulusal kimliğin, kültürün ve toplumsal yapının bir göstergesi olduğu için sürdürülebilir olmalıdır. Zamanla insanların ihtiyaçları ve konfor koşulları değişmeye başlamış ve bu doğrultuda mekânlar işlevini yitirmiş, atıl kalmış veya yıkılmıştır. Yapıların özgün işlevlerini yitirmelerinin sosyal, kültürel, çevresel ve ekonomik gibi birçok nedeni olabilir. İnsanların konfor koşulları, ihtiyaçları ve günümüzün getirdiği yeni işlevler, binaların belirlenen mekânlara atfedilerek çağa uyum sağlamak için yeniden işlevlendirilmesi veya başka bir deyişle adaptif olarak yeniden kullanılması bu yapıların sürdürülebilirliğini sağlamaktadır. Yeniden işlevlendirme kavramı çerçevesinde, bugüne kadar yapılan çalışmaların çoğu, Kültürel Miras, Endüstri Mirası ve Koruma kavramları ile bağdaştırılarak, geleceğe aktarılmak üzere yeniden işlevlendirilmesi adına yapılmıştır. Ancak günümüzde, sürdürülebilirlik çerçevesinde tüm binaların yıkımı ve yeniden inşa edilmesi değil, var olduğu şekilde, işlevlendirilerek kullanımını sürdürmesi üzerinde durulması gerekmektedir. Mevcutta var olan yapının geleceğe aktarılması, uyumlandırılması ve sürdürülebilirliğin sağlanması için iklim değişikliği ve dayanıklılık konuları ile birlikte ele alınmalıdır. Bu tez çerçevesinde geçmişte var olan yapıları günümüze aktarmak yerine, bugün var olan tüm yapıları geleceğin koşullarına uyarlayarak dönüştürmenin yolları araştırılmaktadır. İklim değişikliğinin doğa ve insanlar üzerinde etkileri olduğu gibi, var olan bir yapının geleceğe aktarılmasında da büyük etkileri olmaktadır. Gelecekte sıcaklık faktöründeki değişim, binalardaki ısıtma ve soğutma ihtiyacındaki yoğunlaşmayı belirlemektedir. Bu bağlamda, yapıların iklim değişikliğine karşı tutumunu görebilmek için, iklim değişikliğine karşı gelecek senaryoları oluşturulmaktadır. Oluşturulan gelecek senaryolarının, yapılar üzerine etkileri irdelenerek, yapı özelinde tasarım önerilerinde bulunulacaktır. Sonuç olarak, tez kapsamında mevcutta var olan bir yapının geleceğe aktarılması ve uyumlandırılması, iklim değişikliği konusuyla birlikte ele alınmıştır. Çalışmada genelden özele doğru bir yöntem izlenmektedir. Tanımlamaları yapılan kavramlar tek bir kavram altında toplanmaktadır. İklim gelecek senaryosu oluşturmak için, Ankara'nın iklim verileri ele alınarak, 2050 ve 2080 yıllarına ait senaryolar oluşturulmuştur. Oluşturulan gelecek senaryolarına bağlı olarak tasarım önerileri getirilecektir. Elde edilen tüm bilgiler örnek bir yapı üzerinden değerlendirilecektir.Item Citation Count: Shoainia, İnci (2023). Kültürel yaşamın mimarlığa etkileri üzerine bir örnek: Ankara Devlet Tiyatrosu yapıları / An example on the impacts of cultural life on architecture: Ankara State Theatre buildings. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Kültürel yaşamın mimarlığa etkileri üzerine bir örnek: Ankara Devlet Tiyatrosu yapıları(2023) Shoainia, İnci; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüAnkara, Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte başkent olmuş, tarihi kale surlarının dışında, kuzey-güney doğrultusunda çağdaş bir kent kurulması için hazırlanan planlar doğrultusunda imar faaliyetlerine başlanmıştır. Anadolu için örnek bir kent olarak inşa edilen Başkent Ankara, bu dönemde çok sayıda yeni yapı tipolojisine de ev sahipliği yapmaya başlamıştır. Bu çağdaş yapı tipolojileri içerisinde, kentteki sosyal ve kültürel yaşamı canlandırabileceklerden biri de tiyatro yapılarıdır. Başkent'in, dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti'nin sosyal ve kültürel tarihini temsil eden yapılardan olan Devlet Tiyatrosu yapıları, kentin Cumhuriyet Dönemi mimarisinin önemli temsilleridir ve toplumsal belleğin ayrılmaz parçalarıdır. Bu nedenle, Devlet Tiyatrosu yapılarının belgelenmesi kültür tarihinin sürekliliği için gereklidir. Cumhuriyet'in ilanından itibaren kurulmuş ve hala varlığını sürdüren Ankara Devlet Tiyatrosu yapılarının mimari özelliklerinin yazılı ve görsel olarak incelendiği bu çalışma ile kentin yirminci yüzyıldan beri şekillenen çağdaş kültürel belleğine ışık tutulması amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Tiyatro Mimarisi, Ankara Devlet Tiyatroları, Ankara Devlet Tiyatrosu Yapıları, Kültür YapılarıItem Citation Count: Duvarcı, Yaprak (2023). Vernaküler yerleşimlerin dönüşümü ve sosyo-kültürel sürdürülebilirliği üzerine karşılaştırmalı değerlendirme: Mustafapaşa-Sinasos (Kapadokya) ve Sassi (Matera) / Comparative evaluation on transformation and socio-cultural sustainability of vernacular settlements: Mustafapasa-Sinasos (Cappadocia) and Sassi (Matera). Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Vernaküler yerleşimlerin dönüşümü ve sosyo-kültürel sürdürülebilirliği üzerine karşılaştırmalı değerlendirme: Mustafapaşa-Sinasos (Kapadokya) ve Sassi (Matera)(2023) Duvarcı, Yaprak; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüTeknolojik gelişmeler, küreselleşme, göç, savaşlar ve hızlı kentleşme gibi etkenler kültürel değerlerin yok olmasına neden olmaktadır. Bu değişimden etkilenen vernaküler yerleşimler de yeni gelişen yaşam tarzlarına ve yapısal müdahalelere bağlı olarak değişmektedir. Vernaküler yerleşimler, yerel toplulukların kültürel kimliklerini ve yaşam tarzlarını gelecek nesillere aktarması bakımından önem taşımaktadır. Aynı zamanda vernaküler yerleşimler topluluklar arasındaki bağların güçlenmesine olanak sağlayan önemli sosyal kaynaşma mekanlarıdır. Mimarlık alanında da önem kazanan sürdürülebilirlik kavramı, öncelikle mimari yapıların ve yapılı çevrelerin çevresel ve fiziksel özelliklerinin dikkate alınması yoluyla ele alınmıştır. Ancak daha sonra, sosyo-kültürel sürdürülebilirliğin de bağlama dahil edilmesiyle sürdürülebilirlik kavramı dört ana bileşen üzerinden değerlendirilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada seçilen vernaküler yerleşimlerin dönüşümü sosyo-kültürel sürdürülebilirlik kavramı üzerinden ele alınmaktadır. Bunun için, öncelikli olarak 'vernaküler yerleşimler', 'sosyo-kültürel sürdürülebilirlik' ve 'koruma' başlıkları altında kavramsal bir çerçeve oluşturulmuş ve vernaküler yerleşimlerin dönüşümü ile sosyo-kültürel sürdürülebilirliğin ilişkisinin değerlendirilebilmesi için kriterler tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında, çizilen kavramsal çerçevenin tartışılabilmesi ve belirlenen değerlendirme kriterlerinin test edilebilmesi amacı ile seçilen iki vernaküler yerleşim; Kapadokya bölgesinden Mustafapaşa-Sinasos ve Matera bölgesinden Sassi'dir. Bu yerleşimlerin seçiminde coğrafi ve fiziki bağlamlarının benzerliklerinin yanı sıra 20. yüzyılda her iki yerleşimde de yaşanan sosyo-kültürel kopuşlar rol oynamıştır. Diğer yandan, bu çalışma ile benzer coğrafi ve fiziki bağlamlarda sosyo-kültürel farklılıkların vernaküler yerleşimler ve kültürel peyzaj üzerindeki farklı etkileri de gözlemlenmiştir. Her iki bölgeye de, sahip oldukları vernaküler mirasın özgünlüğüne vurgu yapılarak, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer verilmiştir. Buna paralel olarak iki bölgede de önemli ölçüde turizme bağlı dönüşüm süreçleri devam etmektedir. Bu çalışma ile, Mustafapaşa-Sinasos (Kapadokya) ve Sassi (Matera) üzerinde yapılan karşılaştırmalı değerlendirmeler ışığında, günümüzde dünyanın birçok yerinde tarihi çevre kaçınılmaz olarak dönüşüme uğrarken vernaküler yerleşimlerde sosyo-kültürel sürdürülebilirliğin sağlanmasının önemi vurgulanmıştır. Bu tez ile bu alandaki çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmaktadır.Item Citation Count: Aktaş, Halil İbrahim (2023). Tarihi Sivas konakları'nın plan şemaları bağlamında korunmuşluk düzeylerinin belirlenmesi/düzenlenmesi / Evaluation of the conservation status of historical Sivas mansions. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Entitüsü.Tarihi Sivas konakları'nın plan şemaları bağlamında korunmuşluk düzeylerinin belirlenmesi/düzenlenmesi(2023) Aktaş, Halil İbrahim; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüBu tez çalışması kapsamında, Sivas İlinde yer alan ve günümüzü kadar ulaşabilen az sayıdaki geleneksel konaklar ele alınmıştır. Çalışmanın amacı; incelenen olan konakların plan şemalarının özgün değerlerinin ve mevcut durumlarının karşılaştırılması ve restorasyon süreçlerinin değerlendirilmesidir. Bu kapsamda, konakların mevcut durumu belgelenmiş, konakların incelenmesi yapılmış, sözlü- yazılı kaynaklar taranmıştır. Elde edilen sonuçlar kapsamında konutların korunmuşluk düzeyleri hakkında değerlendirmeler yapılmıştır.Item Citation Count: Nuraydın, Seren (2023). Antakya kentinde kültür rotaları oluşturmanın mimari mirasın korunmasına muhtemel etkileri / The impacts of creating cultural routes to conservation of architectural heritage in Antakya. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Antakya kentinde kültür rotaları oluşturmanın mimari mirasın korunmasına muhtemel etkileri(2023) Nuraydın, Seren; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüTezin ana konusu, Antakya Kentinin kentsel sit alanı bölgesi içinde yer alan mimari mirasın korunması ve sürekliliğinin sağlanması amacıyla kültür rotası önerisi oluşturmaktır. Bu amaç doğrultusunda tez kapsamında, Antakya kentinin tarihsel süreci ve kültür varlıkları irdelenmiştir. Mimari miras ve seçilen bölge özelinde alan araştırmaları yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda Antakya kentinin çok katmanlılığının önemi dikkat çekmiştir. Antakya kentinin sahip olduğu çok kültürlü yapısının, tarihsel dönemlerden ve medeniyetlerden günümüze ulaşan mimari mirasının sürdürülebilir ve bütüncül korunması amacıyla bu tez çalışması kapsamında kültür rotası planlaması bir araç olarak kullanılmıştır. Antakya'nın çok katmanlı kent özelliğine sahip olması, farklı dönemlere ve kültürlere ait izler barındırması sebebiyle kültürel rota oluşturulmasına uygun bulunmuştur. Tez çalışması kapsamında, Antakya kentsel sit alanı özelinde kültür rotası planlama ve kurgulama önerileri getirilmiştir. Bu çalışmanın amacı; Antakya'daki mimari mirasın farkındalığının arttırılması ve bölgenin sahip olduğu kültürel özelliklerin ortaya çıkarılmasıdır. Antakya'nın sahip olduğu kültürel mirasın deneyimlenmesi ve koruma bilincinin arttırılarak korumaya katkıda bulunması hedeflenmektedir.Item Citation Count: Tunahan Hüsnü, Pınar (2023). Türkiye'de uygulanan neredeyse sıfır enerjili bina (NSEB) yaklaşımının değerlendirilmesi / Evaluation of the near zero energy building (NZEB) approach in Turkey. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Türkiye'de uygulanan neredeyse sıfır enerjili bina (NSEB) yaklaşımının değerlendirilmesi(2023) Tunahan Hüsnü, Pınar; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüDünya nüfusunun artmasıyla beraber, enerji tüketimi geometrik oranla artmaktadır. Endüstri devrimiyle başlayan sanayileşme hareketi, yapılarda ısıtma ve havalandırma ihtiyacının oluşmasıyla beraber; gelişen ülkelerde kömür kullanımının artarak devam etmesine, dolaylı olaraktan sağlık sorunları ve çevresel kirlilik ortaya çıkmaya başlamıştı. İklim krizinin sonuçlarını her alanda görmeye başladığımız günümüzde, 196 ülke bir araya gelerek Paris İklim Anlaşmasını imza altına alarak, 2050 yılına kadar karbon salınımını azaltarak kontrol altına almaya çalışmaktadır. Türkiye ise bu hedefler kapsamında verilen taahhütleri yerine getirmek için birtakım kanunlar ve yönetmelikler hazırlayarak, bazı yasal zorunluluklar getirmiştir. Bu yasal mevzuatlardan birisi de hala yürürlükte olan, 05.12.2008 tarihli ve 27075 sayılı Resmî Gazete 'deki yönetmelik olan "Binalarda Enerji Performans Yönetmeliği'dir. Bu yönetmeliği değerlendirmek için Türkiye gibi Avrupa Birliği Direktifleri 'ne bağlı olan Hollanda özelinde bir örnek bina seçilerek, her iki ülke yönetmeliklerinin de incelemesi yapılmıştır. Bu yapının enerji verilerinin ise; Hollanda mevzuatında zorunlu olan Enerji Performans Sertifikası (EPC) ve Türk mevzuatında zorunlu olan Enerji Kimlik Belgesini (EKB) karşılaştırılarak analizi yapılmıştır. Yapı kabuğu bileşenleri belirlenerek karşılaştırılmış olan örnek yapının, malzeme farklılıkları tespit edilmiş ve aynı zamanda da teknik olarak oluşan farklar analiz edilmiştir. Bu tez kapsamında yapılan bu analizlerden elde edilen sonuçlar, 2050 yılı 'Net Sıfır' taahhütleri kapsamında hedeflenen Neredeyse Sıfır Enerjili Bina (NSEB) tanımının referans bina üzerinden yapı sınıflandırılmasının belirlenmesiyle değil enerji tüketimi üzerinden değerlendirilmesini ele almaktadır.Item Citation Count: Can, Ramazan (2023). Konutlarda kapalı otoparkların enerji verimliliği açısından tasarım standartlarının değerlendirilmesi / Evaluation of design standards of residential parking garages in terms of energy efficiency. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Konutlarda kapalı otoparkların enerji verimliliği açısından tasarım standartlarının değerlendirilmesi(2023) Can, Ramazan; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüHava kirliliği, çevre kirliliği, kaynakların hızla tükenmesi gibi küresel sorunlar, sağlık ve konfor koşullarının giderek bozulması gibi olumsuzluklarla birlikte sürdürülebilirlik kavramını her geçen gün daha önemli hale getirmektedir. Ekolojik, ekonomik ve sosyokültürel alanlara etkisinden dolayı, sürdürülebilirlik esaslarının sağlanması gereken en önemli alanlardan biri de yapı sektörüdür. Artan nüfus ile teknolojinin de gelişmesine paralel olarak hız kazanan üretim ve tüketim döngüsü iyi yönetilemediği için ortaya çıkan iklim değişikliği ve küresel ısınma gibi sorunlar geri dönülmesi zor bir noktaya geldiğinden dolayı enerji verimliliği, karbon salımının azaltılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması daha da önem kazanmıştır. Mimarlar mekân tasarımlarında pasif tasarım kriterlerini göz önünde bulundurarak özellikle enerji performansı yüksek yapılar üretme çabasındadır. Yapıların enerji tüketimleri harcanan toplam enerjideki oranları nedeniyle çok önemlidir. Yapıların büyük kısmını oluşturan konutlarda ise durum aynıdır. Konut yapılarının tasarımlarında enerji etkin bir yapı tasarımı için yapının konut olan bölümleri kadar ortak kullanım alanları da göz önünde bulundurulmalıdır. Ortak kullanım alanlarından olan kapalı otoparkların ise binaların enerji tüketimindeki payları çok fazladır. Bu yüzden yönetmeliklerde kapalı otopark alanlarının enerji verimliliğinin sağlanması ile ilgili düzenlemelere ihtiyaç vardır. Özellikle konutlardaki kapalı otoparkların binanın enerji tüketimine etkisi, üzerinde önemle durulması gereken bir konudur. Bu yüzden konut yapılarında otopark alanlarının tasarımı yapının enerji performansını olumlu yönde etkileyecek şekilde tasarlanmalıdır.Item Citation Count: Ateş Başıbüyük, Fatma (2022). 19.yy sonu ve 20. yy başında Osmanlı'da teknolojik ütopyalar ve yapılı çevre tahayyülleri / Technological utopia and built environmental imaginations in the Ottoman end of the 19th and the beginning of the 20th centuries. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.19.yy sonu ve 20. yy başında Osmanlı'da teknolojik ütopyalar ve yapılı çevre tahayyülleri(2022) Ateş Başıbüyük, Fatma; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüBu tezin amacı 19. yüzyılın sonunda ve 20. yüzyılın başında Osmanlı Devleti'nde ortaya çıkan ütopik anlatılar ve süreli yayınlarda yer alan makale ve görseller üzerinden teknoloji isteği ve gelecek tahayyüllerinin mimari olarak incelenmesidir. Ütopya anlatılarıyla başlayan mükemmel bir toplum oluşturma ihtiyacı, Sanayi İnkılabı ve Reform hareketleriyle yerini teknolojik icatların merkeze alındığı gelecek tasarılarına bırakmıştır. Osmanlı'da ise bu gelecek tasarıları rüya ile başlayan anlatılarda yer bulmuş, bu anlatılarla paralellik gösteren süreli yayınlarda bulunun yazılar ve görseller yoluyla daha geniş kitlelere kendini gösterebilmiştir. Bu süreçte üretim ve gelişim süreçlerine çoktan geçmiş Avrupalı devletleri anlamaya çalışan Osmanlı Devleti, kendi içindeki ve dışındaki çatışmaları, bu yeniliklere yetişmeyi prensip edinerek atlatmaya çalışmıştır. Bu edebi metinlerin geneli Fenni Edebiyat çerçevesi içine girmiş ve gelecek tasarılarının mimarlık söylemlerinde oldukça önemli bir yer üstlenmiştir. Teze başlarken ilk olarak ütopya kavramına ve ilk ütopyalara bakılmıştır. Devam eden kısımda fenni mimarlık kavramı incelenmiş ve mimarlıkla ilişkisi sorgulanmıştır. Fenni mimarlık eserleri içine dahil edilen edebi metinlerdeki rüyalar ve gelecek tahayyüllerine Rüyada Terakki ve Medeniyet-i İslamiyeyi Rüyet, Çamlar Altında Musahabe ve Rüşeni'nin Rüyası adında üç eser seçilerek, eserlerin yazılma amaçları ve mimari ile kurulan ilişkiye bakılmıştır. İlerleyen kısımlarda Şehbal, Resimli Gazete, Kalem ve Cem dergilerinin görsel ve yazınsal metinleri ele alınmıştır. Bu kaynaklar edebi metin seçkileriyle ortak bir söylem oluşturmak amaçlanarak başlıklara ayrılmış ve tezin önemli bir kısmını oluşturmuştur. Bu yazınların birbiri ile olan bağlantıları ve elde edilen söylemin mimarlık alanına katkısı değerlendirilmiştir.Item Citation Count: Karaköse, Büşra (2022). Yeşil bina sertifika sistemlerinde doğal aydınlatma kriterlerinin yeterliliği üzerine bir araştırma / A research on the sufficiency of natural lighting criteria in green building certification systems. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Yeşil bina sertifika sistemlerinde doğal aydınlatma kriterlerinin yeterliliği üzerine bir araştırma(2022) Karaköse, Büşra; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüAydınlatma yaşadığımız fiziksel çevre için önemli ögelerden biridir. Günümüzde enerji tüketimiyle beraber enerji verimli yapıları önem kazanmıştır. Bu yapılarda doğal aydınlatma tasarımı enerji verimliliği ve görsel konfor bakımından dikkat edilmesi gereken bir parametre olmuştur. Bu çalışma kapsamında iki LEED Sertifikalı ofis yapısı, doğal aydınlatma kapsamında incelenmiştir. Ofis hacimleri hem saha ölçümü yapılarak hem de aydınlatma simülasyon programı kullanılarak mevcut durum karşılaştırılması yapılmıştır. Doğal aydınlatmanın aydınlık düzeyi ve görsel konfor bakımından yetersiz olduğu durumlar için iyileştirme önerileri analiz edilmiştir. Elde edilen veriler kılavuz oluşturması için tablolar halinde sunulmuştur. Çalışma sonucunda doğal aydınlatma tasarımlarının enerji verimli yapılarda önemli olduğunun, yapı tasarım sürecinden başlayarak değerlendirilmesi gerektiği ortaya konulmak istenmektedir. Bu alanda yapılan çalışmaların geliştirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.Item Citation Count: Ölmez, Bahar (2022). Geleneksel kerpiç mimarisinin korunması: Van ili Erciş ilçesi Tekler Mahallesi örneği / Conservation of vernacular adobe architecture: The case of Tekler Neighbourhood of Erciş district, Van province. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Geleneksel kerpiç mimarisinin korunması: Van ili Erciş ilçesi Tekler Mahallesi örneği(2022) Ölmez, Bahar; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüKerpiç, Neolitik Çağ'dan bu yana tüm dünyada barınma ihtiyacına cevap veren, kolay temin edilebilir, kolay uygulanabilir, ekonomik, ekolojik ve sağlıklı bir yapı malzemesidir. Ancak, Endüstri Devrimi sonrası değişen yaşam koşulları betonarme, cam, çelik, vb. çağdaş malzemeleri ön plana çıkarmış, kerpiç malzeme ve yapım tekniği bu süreçte unutulmaya yüz tutmuştur. Bugün ise, kadim bir yapı malzemesi olan kerpiç, hızlı tüketim alışkanlıkları ve yaşam biçimlerinin yol açtığı iklim krizi karşısında mimari bir çözüm olarak görülmektedir. Bu bağlamda, kerpiç yapı malzemesi, daha çok korunmaya, araştırılmaya ve geliştirilmeye ihtiyaç duymaktadır. Van ili Erciş ilçesine bağlı olan Tekler Mahallesi, kerpiç yapı malzemesi kullanılarak inşa edilmiş geleneksel mimariye sahiptir. Bu geleneksel dokunun doğal ve sosyal etmenlerle hızlı bir şekilde yok olmaya yüz tuttuğu mahallede, günümüzde, sadece 16 adet geleneksel kerpiç yapı tespit edilmiştir. Bu tez çalışması kapsamında, Tekler Mahallesi'ndeki mevcut geleneksel kerpiç yapıların belgelenmesi hedeflenmiştir. Bu doğrultuda, envanter fişleri hazırlanmış, yazılı ve görsel belgeleme çalışmaları yapılmış ve mimari çizimleri oluşturulmuştur. İlgili yapıların koruma sorunları saptanmış, yapıların korunmasına yönelik uluslararası koruma mevzuatı çerçevesinde ilkesel koruma önerileri sunulmuştur. Bu bağlamda, kerpiç yapı malzemesinin öneminin vurgulanması, teşvik edilmesi ve geleneksel kerpiç yapıların korunarak sürdürülmesi konusunda farkındalık yaratılması amaçlanmıştır.Item Citation Count: Nalçacıoğlu, Erdem (2022). Ankara'daki ilk alışveriş merkezi (AVM) örneklerinin kültür mirası bağlamında incelenmesi: Atakule ve Karum / Analysing the first shopping malls in Ankara in context of cultural heritage: The cases of Atakule and Karum. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Ankara'daki ilk alışveriş merkezi (AVM) örneklerinin kültür mirası bağlamında incelenmesi: Atakule ve Karum(2022) Nalçacıoğlu, Erdem; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüYerleşik hayata geçildiğinden beri insanların gündelik ihtiyaçlarını karşılamak üzere kamusal alan içerisinde belirli sınırlı alanları olan korunaklı alışveriş mekânları var olmuştur. Diğer yandan, yirminci yüzyıl ile teknolojik gelişmeler ve modern yaşama geçiş, mimarlık pratiğini etkilemiş; yapılar, form, işlev, malzeme ve yapım teknolojisi bakımından farklılıklar göstermeye başlamıştır. Bu gelişmeler ışığında alışveriş ihtiyacının giderilmesine yönelik, yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren Alışveriş Merkezi (AVM) yapıları belirmiştir. Alışveriş Merkezleri, gelişmiş yapım teknolojilerinin kullanıldığı, her çeşit perakende satış mekanını içinde barındıran, sosyal ve kültürel alanların da bulunduğu, kentten kopuk kapalı bir mekânsal organizasyon olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonraki küresel yaşam biçimini ve tüketim alışkanlıklarını yansıtan Alışveriş Merkezi (AVM) yapı tipolojisinin Türkiye'deki ilk örneklerinden olan Atakule ve Karum ele alınmıştır. Bu iki yapı, yirminci yüzyıl mimarlık mirasının korunması bağlamında incelenerek koruma değerleri ortaya konulmuş, sorunları tespit edilerek kültürel miras kapsamında geleceğe aktarılabilmeleri için çözüm önerileri sunulmuştur.Item Citation Count: Kabak, Sueda (2022). Tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi sürecinde sürdürülebilirlik çözümleri / Sustainability solutions in the process of the re-use of historical buildings. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi sürecinde sürdürülebilirlik çözümleri(2022) Kabak, Sueda; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüGünümüzdeki çevresel sorunlara yol açan nedenlerin başında gelen fosil yakıtların, birçok alanda kullanılıyor oluşu; sürdürülebilirlik konusundaki çalışmaları tetiklediği gibi yenilenebilir enerji kullanımı konusuna da dikkat çekmektedir. Binalardaki yapım ve işletim faaliyetlerinin ise çevresel kirliliği arttırıcı başlıca sebeplerden olduğu bilindiğinden; yeni binalarda sürdürülebilir tasarım anlayışı son zamanların dikkat çeken konularındandır. Fakat Dünya genelindeki mevcut yapı stoğunun fazlalığı göz önüne alındığında; sadece yeni yapılacak binaların değil, tarihi yapıların da yeniden işlevlendirilerek bu değişime adapte olması fikri, koruma düşüncesi paralelinde ortaya çıkmaktadır. Bu tezde; taşınmaz kültür mirası kapsamında incelenen tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi sürecindeki çevresel sürdürülebilirlik müdahaleleri araştırılmıştır. Çalışma süresince gerek duyulan literatür taramasına ek olarak, Dünya'dan ve Türkiye'den seçilmiş sürdürülebilirlik alanındaki uygulama müdahalelerini içeren örnekler üzerinden uygulanan müdahalelerin incelenmesiyle araştırmalar sürdürülmüştür. Uygulama yöntemlerinin detaylı bilgisine ulaşılabilen farklı coğrafyalardan veya farklı yeşil bina değerlendirme sistemlerinden derece almış bu örneklerin ortak, olumlu veya farklı yönlerinin tartışıldığı çalışmada; koruma ve sürdürülebilirliğin tarihsel gelişimine de ayrı bölümlerde yer verilmiştir. Uluslararası mecrada olduğu gibi Türkiye'de de oldukça yeni bir alan olan bu konudaki çalışmalar literatür ve örnek çeşitliliği bakımından kısıtlıdır. Bu sebeple tez çalışması süresince yararlanılan örnek incelemeleri sonucunda ortaya çıkarılan koruma kapsamında ele alınabilen çevresel sürdürülebilirlik yöntemlerinin; ileride yapılacak olan yeniden işlevlendirme çalışmalarında fikir vermesi amaçlanmaktadır.Item Citation Count: Topçu, Selçuk (2022). Amasya'nın tarihi dokusunun 20.yüzyılda değişimi: Yeşilırmak'ın güneyinde sit alanı içindeki bölgenin analizi / Transform of Amasya's historical pattern in the 20th century: Analysis of the region in the site to the south of Yeşilırmak. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Amasya'nın tarihi dokusunun 20.yüzyılda değişimi: Yeşilırmak'ın güneyinde sit alanı içindeki bölgenin analizi(2022) Topçu, Selçuk; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüAmasya, geçmişten günümüze kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir açık hava müzesi özelliğine sahiptir ve bu medeniyetlerin mimari eserlerini barındırmaktadır. Bu tez, Amasya şehir merkezinde tarihî öneme sahip sivil mimari örnekleri ve anıtsal yapıları barındıran tarihi bölgenin geçmişten günümüze değişim ve dönüşümünü incelemeyi amaçlamaktadır. Bu nitel araştırmada iki farklı veri toplam yönteminden yararlanılmıştır. İlk olarak, alanyazın kaynakları, kişisel ve resmi arşiv kaynakları, yerel fotoğraflar olmak üzere çeşitli belgelere ulaşılmıştır. Daha sonra alanında uzman bir arkeolog ile görüşme yöntemiyle veri toplama süreci desteklenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, tarihsel süreçte yaşanmış doğal afetler ve yangınların sivil mimari örnekleri ve tarihî öneme sahip yapılar üzerinde önemli etkisi olduğu orta çıkmıştır. Belirlenen ve günümüzde kentsel sit olarak koruma altında olan bir bölge üzerinde 20. yüzyıl başlarından günümüze kadar yaşanmış olayların betimlenmesi sayesinde bundan sonra yapılacak araştırmalara katkı sunması beklenmektedir.Item Citation Count: Uçar, Enes (2022). Cumhuriyet dönemi mimarlık mirası örneği olarak Saraçoğlu Mahallesi'ne yaklaşım ve müdahalelerin tarihi / History of approaches and interventions to Saraçoğlu neighborhood as an example of republic period architectural heritage. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Cumhuriyet dönemi mimarlık mirası örneği olarak Saraçoğlu Mahallesi'ne yaklaşım ve müdahalelerin tarihi(2022) Uçar, Enes; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüCumhuriyet Dönemi'ni yansıtan bir kültürel miras örneği olan Saraçoğlu Mahallesi'nin korunmuşluğunun araştırıldığı bu tez çalışması kapsamında mahallenin 1979 yılında koruma altına alınması ve 1994 yılında satılmasının gündeme ilk gelmesiyle başlayan süreçten, günümüzde devam eden yenileme projelerini ve tüm tartışmaları kapsayan sürece odaklanmış olan bu çalışma, bir koruma tarihi okumasıdır. 1994 yılında mahallenin koruma kararının kaldırılması girişimi sonuçsuz kalmış olsa da bu konu ile ilgili tartışmalar 2013 yılına kadar devam etmiştir. 2013 yılına geldiğimizde bakanlar kurulu kararıyla mahalle afet riskli alan ilan edilerek koruma kararı kaldırılmıştır. Sonrasında ise yoğun tartışmaların, müdahalelerin ve buna karşı mücadelelerin sürdüğü bir süreç sonunda mahalle 2015 yılında tahliye edilmiş, 2018 yılında projelendirilmiş ve 2020 yılında başlayan çalışmalar kapsamında da yenilenmektedir. Saraçoğlu Mahallesi'nin koruma tarihinin anlatıldığı bu çalışmada hem satılması ya da yenilenmesini gündeme getiren devlet yetkilileri hem de mahallenin özgün haliyle korunmasının mücadelesini veren başta Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olmak üzere birçok meslek odası ve STK'nın kamuoyuna yansıyan tüm açıklama ve eylemleri süreç içerisinde takip edilmiştir. Aynı zamanda belge çalışması olan bu tez kapsamında süreçle ilgili tüm paydaşlarla görüşülmüş, kimi yöneticilerle röportajlar yapılmış ve yeni projeyle ilgili süreç gözlemlenmiştir. Ayrıca yenilenen proje detaylı bir şekilde incelenerek, koruma yaklaşımları açısından değerlendirilmiştir. Çalışmanın asıl odağı mahallenin 1979 yılında koruma altına alındıktan sonra gerçekleşen korunma süreci olmasıyla birlikte; Cumhuriyet Dönemi mimari atmosferi, Ankara'nın şehir planının gelişimi, mahallenin mimarı Paul Bonatz'ın hayatı, Saraçoğlu Mahallesinin genel özellikleri ve mahallenin yapım süreci de araştırılmış ve bugünkü tartışmaların daha objektif bir şekilde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Saraçoğlu Mahallesi'nin koruma tarihinin anlatıldığı bu çalışmayla beraber, benzer tehditler yaşayan kültürel miras eserlerinin korunması sürecine ışık tutacak bir mimarlık tarihi anlatısı oluşturulmuştur. Ayrıca Saraçoğlu Mahallesi'nin korunması sürecine ve koruma tarihi literatürüne bu çalışmayla, ciddi katkı yapılması hedeflenmiştir.Item Citation Count: Tuzocak, Melek (2022). Ankara'daki endüstri mirasının korunmuşluk durumu / Conservation status of industrial heritage in Ankara. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Ankara'daki endüstri mirasının korunmuşluk durumu(2022) Tuzocak, Melek; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık BölümüCumhuriyet rejimi ile gündeme gelen ekonomik kalkınma planları neticesinde, Ankara'nın üstlendiği Başkent pozisyonundan kaynaklı, ulusun tamamına örnek olacak ve yol gösterecek bir endüstrileşme süreci geçirmesi hedeflenmiştir. Endüstrinin ekonomik kalkınma sürecinde önemli bir rol oynadığını göstermek, sanayi yapıları ile örnek olmak için Başkentte önemli adımlar atılmıştır. Ülkece kalkınmaya; genel olarak tarım, ulaşım, altyapı ve sanayileşme kavramlarının yardımı ile varılacağının düşünüldüğü bu süreçte yapılan birçok endüstri yapısı ve tesisi dönemin fiziksel, sosyal, kültürel ve ekonomik yapısını yansıtması sebebiyle korunması gerekli kültür mirası olarak ele alınmalıdır. Sanayi topluluklarının hafızasında endüstriyel gelişmelerin canlı kanıtı olarak yer edinen endüstri yapıları toplumların sanayi gelişimlerinin izlerini yani o dönemin sosyal ve kültür unsurlarını barındırdığı için bu yapıların varlığının tehdit altında olması bu unsurların sürekliliğin de tehdit altında olması anlamına gelmektedir. Bu çalışmada Ankara'da endüstri mirası kapsamında incelenebilecek yapıların ne derece korunabildiği ya da korunamadığı ortaya koyulmak istenmiştir.