Türk Sinemacılık Sektöründe Kurumsal Değişim (1950-2006): Küreselleşmenin "Sosyal Dışlama" Etkisi

Abstract

Bu çalışmada, küreselleşmenin Türk sinemacılık sektöründeki üretim zincirinin örgütlenmesine etkisi araştırılmaktadır. Çalışmada, Türk sinemacılık sektöründeki yapım, dağıtım ve gösterim zincirinin örgütlenmesinde 1950-2006 yılları arasındaki kurumsal değişim incelenmektedir. Tarihsel kurumsalcılık yaklaşımının izlendiği bu inceleme sonucunda, sektörün 1989 yılında uluslararası yatırıma açılmasıyla birlikte, bölge işletmecilerinin baskın olduğu ağ örgütlenmesinden, ABD kökenli büyük yapım-dağıtım şirketlerinin baskın olduğu hiyerarşik ağ örgütlenmesine çevrildiği belirlenmektedir. Çalışmada ayrıca, kültür istatistiklerinden yararlanarak, 1970'liyıllardan buyana sayıları gittikçe azalan tek sahneli sinemaların yanı sıra, özellikle büyük kentlerde çok sahneli sinemaların kurulduğu, sonuç olarak da sinemasız il sayısının arttığı belirlenmektedir. Çalışmada, sosyal dışlamanın bir göstergesi olan bu sinemasızlaşmanın, küreselleşme etkisiyle oluşan yeni örgütlenme biçimine içkin koşullardan kaynaklandığı vurgulanmaktadır.