Browsing by Author "Güvenç, Özge Üstündağ"

Now showing 1 - 2 of 2

Terry Pratchett'in Going Postal Romanının Mekansal Okuması: Ankh-morpork Şehrindeki Güç Dinamikleri, Sosyal İlişkiler ve Fantezi
(2024) Alagöz, Baran Eren; Güvenç, Özge Üstündağ
Çağdaş dünyanın önde gelen fantastik kurgu yazarlarından Terry Pratchett'ın eserleri, yalnızca metinlerarası olma niteliğiyle değil, aynı zamanda gerçek ve gerçek dışı olanı alternatif sosyo-mekânsal bir boyutta deneyimleme olanağı sunan, eşi benzeri olmayan hayali dünyası, Diskdünya aracılığıyla modern fantastik edebiyatı zenginleştirmektedir. Bu çalışma, Pratchett'in Diskdünya serisindeki, yaygın olarak Moist von Lipwig serisi olarak bilinen üçlemenin ilki olan ve kahramanın Diskdünya'daki deneyimlerini merkeze alan Going Postal'a (2004) mekânsal bir bakış açısıyla yaklaşır. Michel Foucault, Henri Lefebvre ve Edward W. Soja'nın güncel mekân teorileri çerçevesinde bu çalışma, karakterler ve çevreleri arasındaki ilişkiyi inceleyerek güç dinamiklerinin, sosyal etkileşimlerin ve fantastik deneyimlerin mekânda nasıl ortaya çıktığını tartışır. Bu amaç doğrultusunda, ilk bölümde Lord Havelock Vetinari ve Reacher Gilt'in şehir üzerinde hak iddia ederek iktidar sahibi olmak için Postane ve telgraf sistemi gibi kamusal alanları nasıl kullandıkları irdelenir. Bununla beraber, bu tez Moist von Lipwig'in Postaneyi aktif bir kamu hizmeti olarak yeniden yapılandırmak amacıyla mekânla kurduğu ilişkisel etkileşimi ve vatandaşların Postanede mektup yazmalarını inceleyerek, Postanenin fiziksel niteliklerinin ötesine geçen dinamik bir mekân olduğunu göstermekle kalmaz, aynı zamanda bu mekânın Moist'in sosyal ilişkilerini nasıl şekillendirdiğini de sergiler. Son olarak, Moist'in Postanedeki teslim edilmemiş mektupların oluşturduğu görüntüler ve Görünmeyen Üniversite'deki fantastik olaylar ile olan deneyimleri, onun bir suçludan dürüst bir vatandaşa dönüşümünü teşvik eder. Böylelikle bu tez Going Postal'daki gerçek ve hayali mekânların, içinde yaşayanlar üzerinde dönüştürücü bir güce sahip olduğunu ortaya çıkarır.
Transformation of Private Space into Social Space in Doris Lessing’s “Getting off the Altitude"
(2022) Güvenç, Özge Üstündağ; 18329
Doris Lessing’in Africa öykülerinin bulunduğu This Was the Old Chief’s Country (1952) ve The Sun Between Their Feet (1973) başlıklı kitapları, sömürgecilik temasını örneklendiren öykülerden oluşmaktadır. Birinci kitaptaki öyküler daha çok sömürgecilik konusunu tartışırken diğer kitaptaki öyküler ise ırk ve cinsiyet çatışmaları, doğanın gücü ve ikinci Dünya Savaşının etkileri gibi çeşitli konuları ele alır. Coğrafi özelliklerin sosyal ve kültürel değerlerin şekillenmesinde önemli bir rolü olduğu için, bu öykülerdeki mekân ve cinsiyet ilişkisi incelenmeye değer bir diğer önemli konudur. The Sun Between Their Feet başlıklı kısa öykü kitabından alınan “Getting off the Altitude” adlı öykü beyaz yerleşkecilerin Orta Afrika’da coğrafi özelliklerden kaynaklanan yabancılaşma sorunu ile nasıl baş ettiklerini anlatmaktadır. Mekânsal (coğrafi) olarak kapalı toplum yapısı, bir yandan sosyal norm ve değerleri muhafaza ederken, diğer yandan toplum kurallarına aykırı cinsiyetler arası ilişkilere yol açmaktadır. Toplum yapısını ve cinsiyetler arası ilişkileri bu denli etkileyen bir diğer coğrafi unsur ise bölgedeki rakımın etkisidir. Buna ilişkin olarak, incelenen öykü Orta Afrika’nın ve bu bölgedeki evlerin, nasıl günlük yaşamın sürdüğü fiziksel bir mekân olarak algılandığını göstermekle kalmaz, aynı zamanda bu mekânların ilişkileri nasıl tanımladığını ve insanların yaşam alanlarını nasıl kısıtladığını gösterir. “Getting off the Altitude” adlı öyküyü koleksiyondaki diğer öykülerden ayıran özellik, birçok kadın ve erkek karakterin yaşadıkları alanlara yeni bakış açısı sunmuş olmalarıdır. Bu çalışma, birçok karakterin yaşam alanlarında günlük deneyimlerinin betimlenmesi yoluyla, mekâna hangi ölçüde ve nasıl yeni anlamlar kattığını ve ev gibi özel bir alanın nasıl kısıtlayıcı mekân anlayışından alternatif mekâna dönüştürüldüğünü, Henri Lefebvre ve Edward Soja’nın mekân kuramları kapsamında tartışır.