Psikoloji Ana Bilim Dalı Tezleri

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12416/4917

Browse

Now showing 1 - 2 of 2

İstismarcı Yöneticiliğin Çalışanlar Üzerindeki Etkilerinde Örgütsel Adalet Algısı ve Bağlılığının Düzenleyici Rolleri
(2024) Demirsoy, Ekin; Köse, Aslı Göncü
İstismarcı yöneticilik astlara karşı düzenli olarak sürdürülen aşağılayıcı ve saldırgan davranışları içerir (Tepper 2000: 178). İstismarcı yöneticilik yüksek düzeyde işten ayrılma niyeti, çalışanların olumsuz iş tutumları ve düşük iş doyumu gibi iş ile alakalı çeşitli olumsuz sonuçlarla ilişkilidir (Zellars vd. 2002: 1068). Bu yüzden, istismarcı yöneticilik kurumlarda önemli bir sorundur. Diğer yandan, istismarcı yöneticiliğin olumsuz etkisinin çalışanların kurumsal özdeşleşmesi ve bağlılığı yüksek olduğunda azalabilmektedir (Tepper vd. 2006: 102; Wang vd. 2020: 52). Bu çalışma istismarcı yöneticiliğin astların işten ayrılma niyeti, iş doyumu ve kurumsal özdeşleşmeyle ilişkilerinde kurumsal adalet (dağıtımsal adalet, işlemsel adalet ve ilişkisel adalet) ile kurumsal özdeşleşmenin üç türünün (devam bağlılığı, duygusal bağlılık ve normatif bağlılık) düzenleyici etkilerini araştırmayı amaçlamıştır. İstismarcı yöneticiliğin iş doyumu ve kurumsal özdeşleşme ile olumsuz; işten ayrılma niyeti ile olumlu yönde ilişkili olduğu önerilmiştir. Ek olarak, kurumsal bağlılığın istismarcı yöneticilik ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide olumsuz düzenleyici etkisi olduğu; örgütsel adaletin, istismarcı yöneticiliğin iş tatmini ve örgütsel özdeşleşme ile ilişkilerinde olumlu yönde düzenleyici olduğu öne sürülmüştür. Veri 485 çalışandan toplanmıştır. Sonuçlar, istismarcı yöneticiliğin çalışanların iş doyumu ve kurumla özdeşleşme arasında negatif; istismarcı yöneticilik ve çalışanların işten ayrılma niyeti arasında pozitif ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca, ilişkisel adalet istismarcı yöneticilik ile içsel iş doyumu ve istismarcı yöneticilik ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkileri anlamlı ve negatif yönde düzenlemiştir. Dağıtımsal adalet istismarcı yöneticilik ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi anlamlı ve negatif yönde düzenlemiştir. Bulgular kuramsal ve uygulamaya yönelik sonuçların yanı sıra gelecekteki araştırmalar için önerilerle birlikte tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: İstismarcı yöneticilik, Kurumsal adalet, Kurumsal özdeşleşme, İşten ayrılma niyeti, Kurumsal bağlılık, İş doyumu.
Önermesel ve Analog Kodlamanın Yanlış Anımsama Üzerindeki Etkileri: Genç Yetişkinlerin Resim Belleğine Dair Bir Çalışma
(2024) Ertekin, Elif Sinem; Çelik, Hande Kaynak
Mevcut araştırma, sahte bellek literatürü bağlamında resimsel bilgi üzerinde yanlış anımsama performansını etkileyen kodlama türlerinin etkilerini araştırmayı amaçlamaktadır. İkili kodlama kuramı, bellek süreçlerinde iki farklı kodlama türünün rol oynadığını öne sürmektedir. Bu kuram, bu kodlardan birinin (analog) sözel/dilsel olmayan bilgi türü için özelleştiğini, diğerinin (önermesel) ise sözel/dilsel bilgi türü için özelleştiğini öne sürmektedir. Bu ikili kodların birbirine bağlı doğası, görsel uyaranların kodlanması, depolanması, düzenlenmesi ve geri getirilmesinde vurgulanır. Önermesel ve analog kodların bu birbirine bağlılığına rağmen, psikoloji literatürü, önermesel ve analog kodların bellekte ayrı varlığını gösteren kapsamlı kanıtlardan yoksundur. Bu çalışma, bu boşluğu gidermek için önermesel ve analog kodları başarılı bir şekilde değişimleyen bir çalışmaya dayanmaktadır. Bahsedilen çalışmadaki yöntemlerin tekrarlanmasına ek olarak, bu çalışmada dokuz yeni resim daha oluşturularak toplamda on resim, çalışılmış resim olarak kullanılmıştır. Çalışmaya dayalı olarak, hatırlama aşamasında her resmin üç alt resminden oluşturulan çalışılmamış resimler kategorisi kullanılmıştır. Bu alt resimler, ters çevirme, yer değiştirme ve yenilik değişimlerini içermektedir. Bu değişikliklerin önermesel ve analog kodların değişimlenmesine dayalı olarak yanlış anımsamalara yol açacağı öngörülmüştür. Yaşları 18 ile 31 arasında olan 80 katılımcı (42K, 38E), (M=20.6, SD=0.4) bu çalışmaya katılmıştır. Çalışma aşaması esnasında, katılımcılara bilgisayar ekranında rastgele sunulan orijinal resimlere dikkatli bir şekilde bakmaları söylenmiştir. Oyalama görevinin ardından, tanıma görevi olarak orijinal ve çalışılmamış resimler sunulmuştur. Katılımcılardan, her resmin 'eski' ya da 'yeni' bir resim olduğuna karar vermeleri istenmiştir. Analizler, yanlış alarm oranları (yeni resimlere verilen eski tepkileri) üzerinde yürütülmüştür. Ancak, yanlış anımsamaların meydana gelebileceği ve bu alt resimler arasında kodlama türüne bağlı olarak farklılık gösterebileceği varsayılmıştır. Bulgular, kodlama türlerinin yanlış anımsama performansını anlamlı olarak etkilemediğini ortaya koymuştur. Öte yandan, yanlış anımsama performansı açısından alt resimler arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Alt resimlerin yanlış hatırlama performansı üzerindeki anlamlı etkisi göz önüne alındığında, yer değiştirme değişikliği yapılan alt resimlere verilen eski kararlarının, yenilik değişikliği yapılan alt resimlere verilenler kadar az olduğu bulunmuştur. Diğer taraftan, ters çevirme değişikliği yapılan alt resimlere verilen eski kararlarının, orijinal resimler için verilen eski kararlar kadar sık olduğu bulunmuştur. Bulgular genellikle literatürle uyumludur, ancak bazı tutarsız noktalar mevcuttur. Literatürle uyumlu şekilde, görsel ayrıntılar için güçlü bir bellek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, değişiklik türleri açısından, alt resimlere göre yanlış anımsama performansında farklılıklar bulunmuştur. Ters çevirme değişimi uygulanan resimlerde, yer değiştirme ve yenilik değişimlerinden daha fazla sahte anımsama kaydedilmiştir. Tüm sonuçlar, çalışmada kullanılan değişimleme yöntemleri ve resimlerin özellikleri bağlamında yorumlanmıştır.

Browse

Browsing Psikoloji Ana Bilim Dalı Tezleri by Department "Sosyal Bilimler Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı"