Veri Analitiği Bölümü Tezleri
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12416/7218
Browse
Recent Submissions
Master Thesis The Impact of Energy Consumptions on the National Economy: the Case of Türkiye and Selected Countries(2024) Çelik, Emrah; Solakoğlu, Mehmet Nihat; 03.07. Yönetim Bilişim Sistemleri; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya ÜniversitesiHayatın idame ettirilmesindeki temel unsur enerjidir. Yenilenebilen enerji, kendini yenileyebilmesi ve dolayısıyla tükenmemesi ile hem bütçe dostu hem de çevre dostu bir enerji türüdür. Yenilebilir enerjinin son dönemlerde yenilenemez enerjiye tercih edilmesinin altında yatan sebep ise ekonomik, sosyal ve siyasi olmak üzere çok boyutludur. Ülkeler yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımları çeşitli politikalar ile desteklemekte ve teşvik etmektedir. Yenilenebilir enerjinin ülke ekonomileri üzerindeki etkisi, bu durumun altında yatan temel nedenlerdendir. Yenilenebilir enerjinin ülke ekonomisi üzerindeki etkisi yalnızca sahip olunan enerji kaynakları ve enerji üretim aşamasıyla ilgili olmamaktadır. Çünkü yenilenebilir enerjinin tüketimi de ülke ekonomileri üzerinde etkili olan faktörler arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda yenilenebilir enerji tüketiminin mevcut kaynaklar ile karşılanabilmesi ya da karşılanamaması durumunun ülke ekonomileri üzerindeki etkisinin ne düzeyde olduğu merak ve tartışma konusu haline gelmiştir. Bu araştırmayla birlikte söz konusu tartışmalara açıklık getirmek ve enerji tüketimlerinin ülke ekonomisi üzerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, Neoklasik büyüme fonksiyonundan yararlanılarak panel veri analizi yöntemi kullanılmış ve enerji tüketiminin ekonomi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırma sonunda ise enerji tüketimindeki artışların Gayri Safi Yurtiçi Hasılayı azalttığı sonucuna varılmıştır.Master Thesis Risk and Threat Analysis and Crisis Management Strategies in the Context of Security(2024) Çırakoğlu, Harun; Görür, Abdül Kadir; 06.01. Bilgisayar Mühendisliği; 06. Mühendislik Fakültesi; 01. Çankaya ÜniversitesiUluslararası ilişkiler doktrini içerisinde büyük önemi bulunan ve üzerinde yoğun biçimde çalışmalar meydana getirilmiş olan hususlardan biri 'güvenlik' konusu olmaktadır. Güvenlik ifadesi genel biçimde ulusal güvenlik durumuyla aynı anlama gelecek biçimde kullanım görmüş ve siyasi kuvvetin sürekliliği adına büyük öneme sahip öge haline gelmiştir. Bu yönde yoğunlaşılmakta olan temel husus askeri güvenlik hususu şeklinde bulunmuştur. Süreç içerisinde özellikle dünyanın küresel biçime evrilmesiyle beraber güvenlik ifadesinin kapsamı da genişleme göstermiştir. Devlet merkezli güvenlik durumuna ek olarak toplum ve kişi güvenliği de bu süreç içerisinde gündeme gelmiş ve kapsamı genişlemiştir. Güvenlik ifadesinin bu dönemde önemi artmış ve güvenlik ifadesinin kapsamı da bu yönde genişleme göstermiştir. Çalışma içerisinde güvenlik kavramının tanımı, tarihi, kapsamı, güvenlik yaklaşımları gibi ifadeler ve bu yönde risk kavramı, tehdit kavramı ve yönetimi, kriz ve güvenlik ifadesi arasında bulunan ilişki teorik biçimde incelenmiştir. Güvenlik durumu tehdidin algılanmasıyla başlangıç gösteren bir durum şeklinde bulunmakta ve Soğuk savaşın sonlandığı dönem içerisinde bahsi geçen algılar değişime uğrayarak yerini yeni tehdit çeşitlerinin meydana gelmesine sebep olmuştur.Master Thesis Deep Learning Based Violence Detection(2024) Keser, Mustafa; Sever, Hayri; 06.01. Bilgisayar Mühendisliği; 06. Mühendislik Fakültesi; 01. Çankaya ÜniversitesiHareket tanıma, bilgisayarlı görü alanı içerisinde hem RGB alanında hem de derinlik haritaları üzerinde oldukça fazla çalışılmış bir konu olsa da videolardaki şiddet içeren hareketlerin tespiti nispeten daha az çalışılmış güncel bir alandır. Günümüzde insanların yaşadığı hemen her alanda kamera sistemi bulunmasına karşın bu görüntülerin analizi konusunda hâlen çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Artan kamera sayısı ile beraber biriken veri miktarı sonucunda akıllı aktivite tespit sitemlerine oldukça gereksinim duyulmaktadır. Bu proje ile kamera sistemlerinde video etiketleme sistemleri kapsamında kullanılabilecek bir şiddet tanıma yaklaşımı geliştirmek hedeflenmektedir. Gelişen teknolojiyle beraber yaygınlaşan ve bant genişliği artan internet sayesinde büyük miktardaki video verisine kolayca erişilebilmektedir. Videolarda şiddet içeren sahnelerin etiketlenmesi, güvenlik ve içerik tabanlı video arama sistemi bakımından önem arz etmektedir. Güvenlik kameraları şiddet eylemlerini tespit etmek için uygun değildir. Büyük ölçekli kamera sistemlerinde insan operatörünün bütün kameraları izlemesi neredeyse imkânsızdır. Bu nedenle videolarda şiddet tespiti önem kazanmaktadır. Bu projeyle, mevcut yöntemlerden daha verimli sonuçlar üreten yeni bir derin öğrenme tabanlı şiddet detektörü geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu çalışmada, video görüntüleri üzerinden Transfer Öğrenme ve Long Short Term Memory (LSTM) ağı yaklaşımlı bir yöntem kullanılmıştır. MobileNetV2 ardışık video karelerinden uzamsal özellikleri çıkartmak için yararlanılmıştır. Ayrıca, BILSTM yerel uzamsal özellikleri koruyup video kareleri arasındaki ilişkiler zamansal olarak analiz edilmiştir. Bu çalışmada en iyi sonucu hockey fight veri seti kullanılarak %99,37 değeri elde edilmiştir. Bu değer, yapılan birçok çalışmadan daha yüksek başarı oranına sahiptir.Master Thesis Factors Determining Female Labor Force Participation in Turkey(2024) Ercelep, Mehmed Eray; Günalp, Burak; 03.07. Yönetim Bilişim Sistemleri; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya ÜniversitesiBu tezin temel amacı, Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2019 verileri ışığında, çalışabilecek durumda olan kadınların işgücüne katılımını belirleyen faktörleri ekonometrik analiz yöntemleriyle ortaya koymak ve Türkiye'de kadınların işgücüne katılımını ve istihdamını artırmaya yönelik politika önerilerinde bulunmaktır. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen lojistik ve probit regresyon analizleri, kadınların işgücüne katılım olasılığını olumlu ve olumsuz yönde etkileyen faktörleri ortaya koymuştur. Tahminlerden elde edilen bulgular, eğitim ve hanehalkı büyüklüğü gibi faktörlerin kadın işgücüne katılımını olumlu yönde etkilerken, kadının bakmakla yükümlüğü olduğu küçük çocuk sayısı ve evli olma gibi faktörlerin ise olumsuz yönde etkilediğini göstermiştir. Kadının işgücüne katılımını artırmaya yönelik olarak, çalışmanın sonuçlarından çıkarılabilecek en önemli politika önermesi, kadınların eğitim almalarının teşvik edilmesi ve eğitime erişimlerinin önündeki engellerin kaldırılması gerekliliğidir. Bunun yanında, uygun ücretlerle sağlanacak kreş ve diğer çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması, toplumda kadına biçilen ev işleri, çocuk ve yaşlı bakımı gibi roller konusundaki kültürel önyargıları azaltacak eğitimlerin sağlanması gibi önlemler de Türkiye'de kadın işgücüne katılımını artırabilecektir.Master Thesis Döviz kuru ve enflasyon ilişkisi: Türkiye örneği(2023) Celkan, Özlem Simay; 01. Çankaya ÜniversitesiBu çalışmada, Türkiye ekonomisinde döviz kuru değişimlerinin yurt içi enflasyon üzerindeki etkisi incelenmiştir. Analizler, 2013-2021 döneminin aylık verilerini kapsamaktadır. İncelemelerde, 2013-2021 yılları arasında en çok ithalat yapılan 10 ülke verileri baz alınarak çalışılmıştır. Bu 10 ülke için döviz türlerine göre ithalat oranlarının ağırlıkları hesaplanmış ve bunun sonucunda ağırlıklandırılmış döviz kuru olarak Dolar ve Euro baz alınmıştır. Enflasyonu ölçmek için genel Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve TÜFE'nin alt grupları kullanılmıştır. Gagnon ve Ihrig (2004) çalışmasından yola çıkılarak regresyon analizleri yapılmıştır. Regresyon için kullanılan modelde hem tüketici fiyat endeksi hem de kur dalgalanmalarının yerel piyasaya etkisini gözlemlemek amaçlanmıştır. Analizlerde R programlama dili kullanılmıştır. Literatür araştırmaları sonucu görüldüğü üzere, döviz kuru geçişkenliği özellikle yüksek ve belirsiz enflasyon dönemlerinde önem kazanmaktadır. Analiz sonuçlarında da, döviz kuru geçişkenliğinin ele alınan dönemde genel tüketici fiyatlarına etki ettiği görülmüştür. Kısa dönem ve uzun dönem geçişkenliğin sonuçlarından da bahsedilmektedir.Master Thesis Ekonomik haberlerin sürü davranışı üzerindeki etkileri(2023) Aydın, Aysu; 01. Çankaya ÜniversitesiSürü davranışı, Etkin Piyasa Hipotezinin (EPH) ileri sürdüğü argümanlara ters düştüğü için finans literatüründe geçmişte yoğun bir şekilde araştırılmıştır ve günümüzde de bu araştırmalar devam etmektedir. Sürü davranışı, yatırımcıların kendi bilgileri yerine bir kişi/kurum/grup yatırımcı kararlarına daha fazla güvenip onların yatırım kararlarını takip etmesini veya piyasanın artış ve azalışlarına göre karar vermelerini ifade etmektedir. Aynı zamanda, yatırımcıların davranışlarının belli dönemlerde benzerlik göstermesi (yüksek korelasyonun olması) sürü davranışı gibi kendini gösterse de bu gerçekten sürü davranışı olarak değerlendirilmemelidir. Dolayısıyla, gerçek sürü davranışının var olması EPH'den uzaklaşıldığını ve yatırımcıların rasyonel davranmaktan uzaklaştığını ifade edebilir. Eğer piyasa da takip edilen ve sürü davranışına yol açan aktörler daha fazla bilgiye sahip ise sürü davranışının rasyonel olduğu söylenebilir. Sürü davranışının sermaye piyasasında baskın olması piyasa etkinliğine engel olabilir ve piyasa fiyatlarının karar vermede kullanılacak temel bir istatistik olarak kullanılmasının yetersizliğine yol açabilir. Bu çalışma sürü davranışını incelemek için piyasa hareketlerini (herding towards the market) kullanmayı amaçlamaktadır. Bu amaç için yoğun olarak kullanılan üç yöntem vardır. Bu yöntemlerden ilk ikisi yatay kesit standart sapma (CSSD-cross sectional standard deviation) ve yatay kesit mutlak sapma (CSAD-cross sectional absolute deviation) yöntemleri olarak sıralanabilir. Bu iki yöntemde sapmalar piyasa getirisinden uzaklaşma olarak hesaplanmaktadır. Üçüncü yöntem de CSSD hesaplaması getiri yerine sistematik risk kullanılarak yapılmakta ve sürü davranışı değişkeni bir gizli değişken olarak tahmin edilmektedir.
