Genç Yetişkinlerde Duygusal Değerlik ve Duygusal Uyarılmışlık Boyutlarının Olay Temelli İleriye Dönük Bellek Performansı Üzerindeki Etkisi

Abstract

Mevcut araştırmada, genç yetişkinlerde duygunun olay-temelli ileriye dönük bellek (OT-İDB) performansı üzerindeki etkisinin değerlik ve uyarılmışlık boyutları temel alınarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya yaşları 18 ile 30 arasında (X̅ = 22.02, SS = 2.41) olan toplam 63 genç yetişkin katılmıştır. Araştırma iki oturumda gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, ikinci aşamaya katılacak katılımcıları tespit etmek amacıyla hazırlanan çevrim-içi anket uygulanmıştır. İkinci aşamada ise, IAPS veri tabanından beş farklı duygu kategorisinden (olumlu-yüksek uyarılmışlık, olumlu-düşük uyarılmışlık, nötr, olumsuz-yüksek uyarılmışlık ve olumsuz-düşük uyarılmışlık) seçilmiş resimler kullanılarak hazırlanmış, bilgisayar-temelli İDB görevi aracılığıyla OT-İDB performansı ölçümlenmiştir. İDB görevi sürdürülen görev olan 1-geri görsel çalışma belleği görevi ile eş zamanlı sunulmuştur. Yönergeleri ile OT-İDB görevi arasında ara görevler olarak Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği (PNDÖ) ile Şifre Testi uygulanmıştır. İDB’nin geriye dönük bileşenini ölçümlemek için, OT-İDB görevine ek olarak, tanıma testi ve Deney Sonrası Tarama Soruları (DSTS) kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, genç yetişkinlerin OT-İDB performanslarının, amaçlanan bir eyleme dair olumluya kıyasla olumsuz ve düşük uyarılmışlık düzeyine sahip İDB hedeflerinden ve nötr ipuçlarından önemli ölçüde fayda sağladığı bulunmuştur. Mevcut çalışma duygunun OT-İDB üzerindeki etkisini hem değerlik hem de uyarılmışlık boyutları üzerinden inceleyen ilk çalışma olduğundan duygu ve İDB alan yazınına önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The aim of the current study was to investigate the effects of emotion on event-based prospective memory (EB-PM) performance in young adults by focusing on valence and arousal dimensions of emotion. The sample of the study included 63 young adults whose ages ranging from 18 to 30 (M = 22.02, SD = 2.41). The study was conducted in two sessions. The first session was an online-survey which was applied to detect the participants for the second session. In the second session, EB-PM performance were measured through a computer-based PM task, which consisted of pictures from different emotional categories (i.e., positive-high arousal, positive-low arousal, neutral, negative-high arousal, and negative-low arousal) selected from IAPS. The PM task was embedded in a 1-back visual working memory task, which served as an ongoing task. As filler tasks between instructions and EB-PM task, Positive and Negative Affect Schedule (PANAS) and Coding Test were administered. In addition to EB-PM task, a recognition task and Post-Experimental Questionnaire was applied at the end of the EB-PM task to examine retrospective component of PM. According to the findings of the research, it has been found that young participants benefited significantly from negative and low arousal PM targets compared to positive ones, as well as neutral targets, regarding the performance of EB-PM tasks. Since current study is the first study focused on effects of both valence and arousal dimensions of emotion on EB-PM performance, it is thought to provide a significant contribution on emotion and PM literature.