Sigara Tüketimini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği

Abstract

Türkiye sigara tüketiminde başta gelen ülkelerden birisidir. Günümüzde, sigara geleneksel bir tüketim maddesi halini almış durumdadır. Bu çalışmadaki amaç, 1980-2008 dönemi için, Türkiye’de sigara tüketimini etkileyen faktörleri bir ekonometrik model çerçevesinde incelemektir. Oluşturulan sigara tüketim modelinde, GSMH, işsiz nüfus, 15 yaş ve üstü nüfus, şehir nüfusu, kır nüfusu ve sigara fiyatı sigara tüketimini etkileyen önemli değişkenler olarak alınmıştır. Bu değişkenler ile sigara tüketimi arasındaki ilişki En Küçük Kareler (EKK) yöntemiyle tahmin edilmiştir. EKK yöntemi sonucunda Türkiye’de sigara tüketimiyle işsiz nüfus ve sigara fiyatları ile sigara tüketimi arasında ters yönlü ilişkilerin olduğu; kentleşme oranının sigara tüketiminin azalmasında önemli derecede rol oynadığı; 15 yaş ve üstü nüfus ile GSMH’nin ise sigara tüketimini artıran en önemli değişkenler olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, sigara tüketimini azaltmak için, Türkiye’de sigara fiyatlarının enflasyon oranının üzerinde arttırılması önerilebilir. Ayrıca, Türkiye’de sanayileşmenin yaygınlaşmasının şehirleşme oranını ve yüksek eğitimli okumuş insan sayısını arttırması ve geleneksel sigara tüketimi alışkanlığının böylelikle değişmesi de mümkün görünmektedir