Agreements of Authority in International Procedural Law

Abstract

Milletlerarası usul hukuku kapsamında taraflara, yabancılık unsur ihtiva eden özel hukuk uyuşmazlıklarının çözüm mercii olarak mahkeme belirleme serbestisi tanınmıştır. Bu serbesti doğrultusunda taraflar, aralarındaki hukuki ilişkiden doğmuş ya da doğabilecek uyuşmazlıklar bakımından yetkili mahkemeyi aralarında akdedecekleri yetki anlaşmaları ile belirlerler. Yabancılık unsuru ihtiva eden uyuşmazlıklar bakımında taraflar yabancı bir devlet mahkemesini yetkili mahkeme olarak belirleyebilecekleri gibi bir Türk mahkemesini de yetkili mahkeme olarak belirleyebilirler. Türk hukukunda yer alan kanuni düzenlemeler doğrultusunda taraflarca Türk mahkemelerinin yetkilendirilmesi halinde akdedilen yetki anlaşması Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 17 ve 18. madde hükümlerine tabi olacaktır. Taraflarca yabancı bir devlet mahkemesinin yetkilendirilmesi yönünde irade gösterilmesi durumunda ise Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 47. madde hükmü işlerlik kazanacaktır. Çalışmamızın birinci bölümünde milletlerarası yetki kavramı ve milletlerarası yetki kurallarına genel olarak değinilecek olup devamında yetki anlaşmalarının çeşitli yönlerden özellikleri hakkında bilgiler aktarılacaktır. İkinci bölümde yabancı mahkemelerin yetki anlaşması ile yetkilendirilmesi halinde yetki anlaşmasının sahip olması gereken hususlara yer verilecektir. Çalışmamızın son bölümü olan üçüncü bölümünde ise yabancı unsur içeren uyuşmazlıklarda Türk mahkemelerinin yetkilendirilmesini içeren geçerli bir yetki anlaşmasının yapılabilmesi için gerekli olan kanuni şartlardan bahsedilecektir.In the context of international procedural law, the parties are granted the freedom to designate a court as the forum for resolving private law disputes containing a foreign element. In accordance with this freedom, the parties may determine the competent court for disputes arising or that may arise from their legal relationship through jurisdiction agreements they enter into. Concerning disputes containing a foreign element, the parties may designate a foreign state court as the competent court, or they may choose a Turkish court as the competent court. In the event that the parties authorize Turkish courts, the jurisdiction agreement concluded will be subject to the provisions of Articles 17 and 18 of the Code of Civil Procedure, in line with the legal regulations in Turkish law. However, if the parties express their intent to authorize a foreign state court, the provision of Article 47 of the International Private and Procedural Law will become operative. In the first section of our study, the concept of international jurisdiction and the rules of international jurisdiction will be addressed generally, followed by a discussion of the various characteristics of jurisdiction agreements. The second section will cover the necessary aspects of a jurisdiction agreement when a foreign court is authorized. The third and final section of our study will discuss the legal requirements for establishing a valid jurisdiction agreement that authorizes Turkish courts in disputes involving a foreign element.