Browsing by Author "Temiz, Dilek"

Now showing 1 - 20 of 22

2000-2001 Finansal Krizi ile 2008 Küresel Krizinin Türkiye Ekonomisi Üzerine Karşılaştırmalı Etkileri
(2010) Temiz, Dilek; Gökmen, Aytaç; 52039; 17660; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
2000-2001 ekonomik bunalımı, kur çipasının da terk edilmesi ile Türkiye’nin ekonomik düzeni açısından yıkıcı olmuştur. Söz konusu olan 2000 – 2001 bunalımı mevzuatın yeterince uygulanmamasından, sermaye piyasalarının yeterince derin olmamasından, risk değerlemesinin eksikliğinden, bankaların yakın ilişki içinde bulunduğu kurumlara aşırı kredi sağlamalarından, kısıtlı faiz hadleri, gözetim altındaki kur politikası, rekabet eksikliği, likiditenin ihtiyaçtan az olması, kronik enflasyon, ödemeler dengesi ve dış ticaret açıklarının ciddi seviyelerde olmasından kaynaklanmıştır. 2008-2009 ekonomik bunalımının ateşleyici etkisi ABD’de mortgage piyasasında ortaya çıktı. Mortgage piyasasında ortaya çıkan başarısız sonuçlar sermaye, hisse ve türev piyasalarını hayli olumsuz etkiledi ve böylece dünya genelinde yayılmaya başladı. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, adı geçen ekonomik bunalımları analiz etmektir.
Analysis of Maritime Transportation Sector Through Econometric Modelling Concerning Relationship Between Foreign Trade and Freight Transportation in Türkiye
(Univ Rijeka, Fac Maritime Studies, 2024) Gurses, Cemre; Temiz, Dilek; Yurtseven, Omer; Kanik, Zehra B.; Gokmen, Aytac; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
The main objective of this study is to investigate the effect of freight transportation on foreign trade in the Turkish maritime transportation sector. Data gathered from the Turkish Statistical Institute and the Ministry of Transport and Infrastructure's official websites, between the years 2013 and 2023, were utilized and time series analysis was conducted. The Industrial Production Index was used as a proxy for economic expansion. This research used five variables, all shown in logarithmic form (Export, Import, Volume, Handling, and Index). Unit root tests were done to examine the stationarity of the series. Regression analysis was conducted utilizing the Ordinary Least Squares (OLS) method to ascertain the short-term direction of the relationship between the variables. The findings from the Toda-Yamamoto causality test align with those derived from OLS and affirm that within the maritime sector, sea freight transportation exerts a positive impact on foreign trade, particularly in the short term.
Born Global Firms: A Foreign Trade Related Study on Turkey
(2013) Gökmen, Aytaç; Temiz, Dilek; 17660; 52039; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
With the comprehensive advent in information and communication technologies and worldwide ease of transportation, the volume of international trade and business increased profoundly. Within this process, a Born Global Firm (BGF), right from its initiation, aims at creating competitive advantage by marketing a large volume of its products in various international markets by utilizing technological advances. Therefore, the rational behind the idea of BGF is to become an international firm in a short period of time and making international business affairs core of its business activities. Thus, the aim of this study is to review the concept of BGF theoretically and relate the issue to foreign trade affairs resting on significant sources related to the Turkish case mainly focusing on trade statistics as to review the potential development of BGFs in Turkey.
The Effects of Export Diversification and Concentration on Carbon Emissions: Asymmetric Evidence for Türkiye
(Prague Univ Economics and Business, 2025) Berke, Burcu; Akarsu, Gulsum; Temiz, Dilek; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Numerous studies have explored the possible causes of global carbon emissions and climate change; however, the impact of export diversification and concentration on these emissions is a less examined topic in literature. This study investigates the effects of export diversification and concentration on carbon emissions in T & uuml;rkiye from 1995 to 2018, utilizing the nonlinear ARDL method. The findings indicate that export diversification reduces carbon emissions after accounting for the effects of other control variables, such as renewable energy, levels of inequality, and government size. In this model, an increase in renewable energy, inequality, and government size leads to higher carbon emissions and worsens environmental quality, although the environmental Kuznets curve hypothesis is supported. Additionally, this study reveals that positive shocks in export concentration reduce carbon emissions, while negative shocks increase emissions. This hypothesis remains valid for the specified period in T & uuml;rkiye, but the control variables display behavior similar to export diversification. The results suggest that mitigating climate change and improving environmental quality in T & uuml;rkiye relies on policies that support export diversification and concentration.
Ekonominin Önemli Bir Parçası: Savunma Sanayii
(2012) Temiz, Dilek; 52039; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Türk savunma sanayiinin son yıllarda hızlı bir yükseliş eğilimi yakaladığı görülmektedir. Bu hızlı yükselişin sürdürülebilirliği için bundan sonra daha hassas analizlere ihtiyaç duyulacağı bir gerçektir. Türkiye’nin bulunduğu coğrafi konum itibariyle, barışın ve caydırıcılığın korunmasında savunma sanayiinin yüksek teknoloji ürünleri üretebilir olmasının önemi çok büyüktür. Ancak, milli güç unsurlarına dayanmayan bir savunma sanayiinin yeterliliğinden ve sürekliliğinden söz edilebilmesi pek mümkün görünmemektedir. Çünkü, savunma için gereken her türlü araç, gereç ve teçhizatın büyük oranda yerli kaynaklardan karşılanıyor olması önemli bir zorunluluktur. Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nın kuruluşunu takiben gerçekleştirilen yatırımlarla, kara, hava ve deniz sistemleri bazında çeşitli alanlarda yurt içi imkan kazanılmıştır. Bu kapsamda, sistem entegrasyonu, komuta kontrol, haberleşme, elektronik harp ve ateş gücü gibi alt sistemlerde de ciddi bir altyapı oluşmaya başlamıştır. Bu çalışmada, Türk Savunma Sanayii hakkında genel bir bilgi verilmekte, sektörün ekonomideki yeri ve önemi üzerinde durulmaktadır. Sektördeki hızlı yükselişe rağmen, savunma sanayiinde istenilen düzeye ulaşılamama nedenleri ele alınmakta ve bu konuda bir takım çözüm önerileri sunulmaktadır.
Enflasyonun Toplam Otomobil Üretimi Üzerine Etkisi Türkiye Örneği
(2009) Temiz, Dilek; 52039; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Fdı Inflow And Operatıons Of Multı Natıonal Enterprıses & Prıvatızatıon Polıcıes Of Turkey: The Effect Of The Process On The Performance Of The Turkısh Economy
(2012) Gökmen, Aytaç; Temiz, Dilek; 52039; 17660; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Mal ve sermaye akışı özellikle II. Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile hızlanmış, doğrudan yabancı sermaye (DYS) yatırımlarının birikimini ve bununla birlikte dünyanın pek çok yerinde de çokuluslu işletmelerin (ÇUİŞ) uğraşılarının artmasını kolaylaştırmıştır. Ancak, DYS yatırımlarının önemli bir devinim kazanması 1980'ler sonrasında olmuştur. DYS yatırımlarının özellikle gelişmiş ülkelerden gelişen ülkelere akması bilgi, teknik beceri, teknoloji, finansal sermaye ve insan kaynağı aktarımını kolaylaştırmış ve de ülkelerin iktisaden gelişmesine ve kalkınmasına katkıda bulunmuştur. Türkiye açısındansa, DYS yatırımları 1980 öncesi çok önem kazanamamış, 1990'lar sonrası artmaya başlamış ve ancak 2000'ler sonrası özelleştirme uygulamaları ile tepe yapmıştır. Türkiye'de DYS politikaları ve özelleştirme, 2002 yılı sonbaharında Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Hükümeti'nin iktidara gelmesi ile büyük önem kazanmıştır. Türkiye'de birçok çevre AKP'nin DYS ve özelleştirme politikalarının başarılı olduğunu iddia etmektedir. Ancak, çeşitli makroekonomik değerler göz önüne alındığında AKP'nin özelleştirme politikalarının Türkiye Cumhuriyeti'nin ekonomik gücü ve bağımsızlığı açısından bir başarısızlık olduğu söylenebilir. Dolayısı ile, bu çalışmanın amacı DYS kuramı üzerinde durarak, Türkiye'nin DYS ve özelleştirme politikalarını eleştirel açıdan tenkit etmek ve bu konudaki AKP politikalarının başarısızlığını ortaya koymaktır
Fdi Inflow and Operations of Multi National Enterprises & Privatization Policies of Turkey: the Effect of the Process on the Performance of the Turkish Economy
(2012) Temiz, Dilek; Gökmen, Aytaç; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Mal ve sermaye akışı özellikle II. Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile hızlanmış, doğrudan yabancı sermaye (DYS) yatırımlarının birikimini ve bununla birlikte dünyanın pek çok yerinde de çokuluslu işletmelerin (ÇUİŞ) uğraşılarının artmasını kolaylaştırmıştır. Ancak, DYS yatırımlarının önemli bir devinim kazanması 1980'ler sonrasında olmuştur. DYS yatırımlarının özellikle gelişmiş ülkelerden gelişen ülkelere akması bilgi, teknik beceri, teknoloji, finansal sermaye ve insan kaynağı aktarımını kolaylaştırmış ve de ülkelerin iktisaden gelişmesine ve kalkınmasına katkıda bulunmuştur. Türkiye açısındansa, DYS yatırımları 1980 öncesi çok önem kazanamamış, 1990'lar sonrası artmaya başlamış ve ancak 2000'ler sonrası özelleştirme uygulamaları ile tepe yapmıştır. Türkiye'de DYS politikaları ve özelleştirme, 2002 yılı sonbaharında Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Hükümeti'nin iktidara gelmesi ile büyük önem kazanmıştır. Türkiye'de birçok çevre AKP'nin DYS ve özelleştirme politikalarının başarılı olduğunu iddia etmektedir. Ancak, çeşitli makroekonomik değerler göz önüne alındığında AKP'nin özelleştirme politikalarının Türkiye Cumhuriyeti'nin ekonomik gücü ve bağımsızlığı açısından bir başarısızlık olduğu söylenebilir. Dolayısı ile, bu çalışmanın amacı DYS kuramı üzerinde durarak, Türkiye'nin DYS ve özelleştirme politikalarını eleştirel açıdan tenkit etmek ve bu konudaki AKP politikalarının başarısızlığını ortaya koymaktır
Citation - WoS: 63
Citation - Scopus: 80
Fdi Inflow as an International Business Operation by Mncs and Economic Growth: an Empirical Study on Turkey
(Elsevier Science Bv, 2014) Temiz, Dilek; Gokmen, Aytac; 52039; 17660; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
The issue of foreign direct investment (FDI) has been affecting the world economy for years and is a considerable subject for both developed and developing countries. FDI is the fixed form of international business operation made across the national borders made mostly by the multi national corporations (MNCs). The positive impact of FDI inflow in a host country is expected to emerge as capital accumulation, technology transfer, know-how acquisition, innovative capacity and economic growth eventually. In this study, it is aimed to address the FDI literature depending on comprehensive international publications and then to analyze the FDI inflow and GDP growth in Turkey with econometric methods. The relation between FDI inflow and GDP growth is analyzed by using the Johansen cointegration test and Granger causality analysis. Afterwards, a regression equation is estimated by using the ordinary least squares method (OLS). Prior to applying the Cointegration test, the stationarity and integration degrees of the series are determined by the augmented Dickey-Fuller test (ADF). Consequently, resting on the results of entire analysis, it is possible to mention that no significant relation is determined between the FDI inflow and GDP growth in Turkey both in the short and long run. (C) 2013 Elsevier Ltd. All rights reserved.
Gümrük Birliği ile Birlikte Türkiye’nin Dış Ticaretinde Yapısal Değişimler Oldu Mu
(2009) Temiz, Dilek; 52039; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Bu çalışmada, 1992:1-2007:3 döneminde, “Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin net ihracatı üzerindeki etkisi”, kurulan ampirik bir model ile ekonometrik yöntemler kullanılarak test edilmektedir. Bu etkinin varlığının ampirik olarak arastırılmasının yanı sıra, GB’nin Türkiye ekonomisi üzerinde meydana getirdiği statik ve dinamik etkileri ortaya koyabilmek adına Türkiye’ye ait dış ticaret rakamları değerlendirilmekte ve ayrıca literatürde yer alan Gümrük Birliği’nin Türkiye ekonomisi üzerine etkileri konusunda yapılmış diğer çalışmalara da yer verilmektedir. Bu çalışmada kullanılan veriler, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Devlet Planlama Teskilatı (DPT) ve T.C. Merkez Bankası (TCMB) Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS) internet sitesinden temin edilmiştir. İlk olarak, çalışmada kullanılan değişkenlerin birim köke sahip olup olmadıkları Genişletilmiş Dickey-Fuller (ADF) ve Phillips-Perron birim kök testleriyle sınanmış ve değişkenlerin seviyelerinde durağan olmamakla birlikte birinci farklarında durağan hale geldikleri görülmüştür. Daha sonra, durağan serilerle kurulan ampirik modele, Gümrük Birliği’nin başlangıç yılı olan 1996 yılına bir kukla değişken konularak En Küçük Kareler (EKK) yöntemi uygulanmış ve yapılan tahmin sonucunda, “GB’nin Türkiye’nin net ihracatını etkilediği” sonucuna ulaşılmıştır. Türkiye ile AB arasındaki dış ticaret rakamları, EKK tahmininde elde edilen bu sonuçla birlikte değerlendirildiğinde, Gümrük Birliği sonrasında ticaret hacminde bir artış olmasının yanı sıra net ihracatta da bir düşüş gözlendiği görülmüştür.
Citation - WoS: 2
The Relationship Between Triple Deficit and Growth: The Case of Turkey
(Eskisehir Osmangazi Univ, Fac Education, 2015) Berke, Burcu; Temiz, Dilek; Temiz, Dilek; Karakurt, Eda; 52039; Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Macroeconomic equilibrium in an economy is provided by equalizing of internal and external economic balances. While internal economic balance consists of saving-investment balance of the private sector and the income-expenditure balance of the public sector (budget balance), the external economic balance is comprised of the current account balance. According to this equation, when both internal economic balances gave deficits, it is required that the current account balance is expected to give a deficit up to them. This situation is defined as "triple deficit". Triple deficits are generally a problem occurring in the economies trying to grow over the potential, in which there is an insufficient domestic savings. Therefore, it must have been examined the relationship between triple deficit and growth in Turkey. In this study, the effect of each component (balances) of the "triple deficit" hypothesis on growth are studied by VAR model during period of 2003Q2-2012Q4 in Turkey and it is found that these balances are the most explaining variables the growth.
Sigara Tüketimini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği
(2010) Temiz, Dilek; 52039; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Türkiye sigara tüketiminde başta gelen ülkelerden birisidir. Günümüzde, sigara geleneksel bir tüketim maddesi halini almış durumdadır. Bu çalışmadaki amaç, 1980-2008 dönemi için, Türkiye’de sigara tüketimini etkileyen faktörleri bir ekonometrik model çerçevesinde incelemektir. Oluşturulan sigara tüketim modelinde, GSMH, işsiz nüfus, 15 yaş ve üstü nüfus, şehir nüfusu, kır nüfusu ve sigara fiyatı sigara tüketimini etkileyen önemli değişkenler olarak alınmıştır. Bu değişkenler ile sigara tüketimi arasındaki ilişki En Küçük Kareler (EKK) yöntemiyle tahmin edilmiştir. EKK yöntemi sonucunda Türkiye’de sigara tüketimiyle işsiz nüfus ve sigara fiyatları ile sigara tüketimi arasında ters yönlü ilişkilerin olduğu; kentleşme oranının sigara tüketiminin azalmasında önemli derecede rol oynadığı; 15 yaş ve üstü nüfus ile GSMH’nin ise sigara tüketimini artıran en önemli değişkenler olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, sigara tüketimini azaltmak için, Türkiye’de sigara fiyatlarının enflasyon oranının üzerinde arttırılması önerilebilir. Ayrıca, Türkiye’de sanayileşmenin yaygınlaşmasının şehirleşme oranını ve yüksek eğitimli okumuş insan sayısını arttırması ve geleneksel sigara tüketimi alışkanlığının böylelikle değişmesi de mümkün görünmektedir
Supply Response of the Wine Industry in Turkey
(Asia Life Sciences, 2011) Sakarya, Arif Orçun; Sakarya, Arif Orcun; Temiz, Dilek; Temiz, Dilek; 19342; İşletme; Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03.04. İşletme; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Regarding the high wine production potential; the main goal of the study is to discover whether there is a long run relationship between wine production, wine net export and demand and to display the possible contribution of latter variables on wine production in Turkey. Following the wine market overlook; related contribution is analyzed by using annual time series data for the years 1961-2005, the Johansen cointegration test and ordinary least squares method. The empirical findings have shown that, as the wine net export or the wine demand increases, wine production also increases in Turkey. Cointegration test has proved that there is a long run relationship between wine production and the other variables.
The 2000-2001 Financial Crisis In Turkey And The Global Economic Crisis of 2008-2009: Reasons And Comparisons
(2009) Temiz, Dilek; Gökmen, Aytaç; 52039; 17660; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
The economic crisis of 2000-2001 was proved to be demolishing for Turkey after the abundance of currency peg in the same year. The crisis in question stemmed from insufficient implementation of regulations, inadequate depth of the capital markets, lack of assessment of risk, excessive lending to incorporated institutions by national banks, restricted interest rates, monitored foreign exchange operations, limited foreign asset holding, lack of competition, barriers to foreign entry & high liquidity, chronic inflation and a deficit in balance of payments. However, the crisis that Turkey was subject to in 2008-2009 was quite different than the previous ones as to be a result of world matters. The sparking effect begun in the USA at the mortgage market, the fail of the mortgage market negatively influenced the capital, stock and derivative markets and spread the world. Thus, this study aims to analyze and reveal the reflections of the 2000-2001 and 2008-2009 crises and their comparison with regards to Turkey on theoretical basis resting on numerous comprehensive and credible national and international publications
The Effect of Net FDI Inflow on Economic Growth in Turkey: An Application With Toda-Yamamoto Approach
(2022) Temiz, Dilek; Gökmen, Aytaç; 52039; 17660; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Capital is one of the first and foremost requisites of economic development for every country in this world. However, not every country is given abundant capital. Foreign direct investment (FDI) occurs as a good cure to solve capital-related issues. In this study, the net FDI inflow and economic growth correlation was researched in Turkey for the period of 2010:1-2018:3 by employing quarterly data as well as applying the Augmented Dickey Fuller Test (ADF); Phillips-Perron (PP); Kwiatkowski, Phillips, Schmidt, Shin (KPSS); Elliott, Rothenberg, and Stock (ERS) Point Optimal; Ng-Perron Unit Root Tests; and Toda-Yamamoto Causality Tests. According to the findings of the study, there is a unidirectional causality running from net FDI to economic growth in Turkey.
The Effects of the COVID-19 Pandemic on Tourism Sector: In the Context of Turkey
(2025) Güzelocak, Alperen; Temiz, Dilek; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Covid-19 pandemisi, Çin'de yayılmaya başlayıp çok kısa sürede bütün dünyayı etkisine almıştır. Türkiye'de bu etki altına alınmış ülkelerden birisidir. Türkiye'nin özellikle güçlü sektörlerinden biri olan turizm sektörü, farklı şekillerde bu küresel pandemiden etkilenmiştir. Bu çalışmada, Covid-19 pandemisinin Türkiye'deki turizm sektörüne etkileri incelenmektedir. Çalışmada ilk olarak seyahat platformları ve turizm gelirleri hakkında genel bir bilgi verilmektedir. Ardından, Covid-19 pandemisinin turizm üzerine etkileri, 2012-2024 dönemi Türkiye'si için iki ayrı ekonometrik analiz ile incelenmektedir. İlk analizde, 2012Q1-2024Q3 dönemi Türkiye'sinde, turizm gelirleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ARDL (Autoregressive Distributed Lag) yaklaşımı ile incelenmektedir. Bu analiz sonucunda, değişkenler arasında bir eşbütünleşme ilişkisinin var olduğu hem uzun hem kısa dönemde turizm gelirlerinin ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İkinci analizde, 'Covid-19 pandemisi, Türkiye'nin turizm gelirlerini etkilemiştir' öngörüsünü test etmek için EKK tahmin yöntemi kullanılmıştır. Tahmin sonucunda, 'Covid-19 pandemisi Türkiye'nin turizm gelirlerini etkilemiştir' sonucuna ulaşılmıştır.
The Importance Of Renewable Energy Sources in Turkey
(2010) Temiz, Dilek; Gökmen, Aytaç; 52039; 17660; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Turkey is rapidly growing in terms of both its industrial production and population. Parallel to this, its demand for energy is amounting fast. Energy is one of Turkey's most important development preferences. Today, Turkey's energy necessity is fundamentally dependent on oil, natural gas, and electricity. On the other hand, Turkey's energy production meets only 30% of its total energy consumption and thereby is an energy importing country. On the other hand, Turkey has a large potential for renewable energies. The renewable sources in Turkey are solar, wind, biomass, hydro, solar and geothermal. Most of Turkey's production facilities are based on fossil fuels. However, every year, Turkey has to meet a great burden to meet the costs of importing fossil fules and the costs of the damages that occur in the environment by the utilization of fossil fules and their byproducts which is environmetal degredation. Besides, Turkey is an abundant country with respect to renewable energy sources and could benefit considerably by the utilization of this green type enrgy. Moreover, the implementation of renewable energy technologies can lower the current national and global environmental problems as well as secure energy necessities of Turkey associated with the production and use of fossil energies. Therefore, the objective of this study is to present the energy situation and potential of the renewable energy sources in Turkey as well as associate these factors with the environmental issues.
The Role and Importance of Human Capital in Exports and Growth: the Case of Turkiye
(2024) Soylu, Abdullah; Temiz, Dilek; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Bu çalışmada, küreselleşen dünya ekonomisinde Türkiye'nin ihracat stratejilerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri ve bu süreçte beşeri sermayenin rolü incelemektedir. Türkiye'de beşeri sermaye, ihracat, ithalat, sabit sermaye yatırımları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki içsel büyüme modeline dayalı olarak 1960–2023 dönemi için analiz edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de ihracat ile beşeri sermaye arasındaki nedensellik ilişkisini içsel büyüme modeli çerçevesinde ampirik olarak incelemektir. Çalışmada uygulanan eşbütünleşme analizi ve nedensellik testlerinden elde edilen sonuçlar, Türkiye'de içsel büyüme teorilerinin varsayımları ile tutarlılık göstermektedir. Çalışmada ihracatın, ithalatın, beşeri ve sabit sermayenin ekonomik büyümenin önemli unsurları olduğu ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Beşeri Sermaye, İhracat, Ekonomik Büyüme, İçsel Büyüme, Sabit Sermaye Yatırımları
Türk Savunma Sanayiinde Offset Uygulamaları
(2013) Temiz, Dilek; Yazıcı, Mehmet; Erdoğan, Duygu; 52039; 144084; 03.03. İktisat; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Offset uygulamalarının dunya ticareti icerisindeki yeri ve onemi giderek artmaktadır. Offset uygulamaları, ozellikle yeni teknolojilere ulaşmada ve yeni yatırımların finansmanında onemli bir arac olarak gundeme gelmektedir. Turkiyede offset uygulamalarından savunma sanayi projelerinde yaygın bir şekilde yararlanılmaktadır. Turk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyac duydu.u silah, arac ve gereclerin sa.lanmasında karşılaşılan yuksek maliyetleri azaltmak ve bu arac-gerecler icin yapılan ithalatın odemeler dengesinde meydana getirdi.i acı.ı en az duzeye indirmek amacıyla Turkiyede offset uygulamalarına son yıllarda a.ırlık verilmeye başlanmıştır. Bu calışmada, offset kavramı, offset turleri ve offsetin amacları hakkında bilgi verilerek, dunya ticareti ve gelişmekte olan bir ulke olarak Turkiye icin offset uygulamalarının onemi uzerinde durulmaktadır. Ayrıca, gecmişten gunumuze Dunyada ve Turkiyede offset uygulamaları ve offset projeleri hakkında da bilgi verilmektedir.
Türkiye’de 1950-2009 Döneminde İhracat ve Ekonomik Büyüme’nin Analizi
(2010) Gökmen, Aytaç; Temiz, Dilek; 52039; 17660; 03.06. Uluslararası Ticaret ve Finansman; 03. İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi; 01. Çankaya Üniversitesi
Bu ampirik çalısma, Türk ekonomisinde 1950-2009 dönemindeki reel ihracat ve reel GSYİH ile ifade edilen büyüme arasındaki iliskiyi, senelik zaman serisi verileri kullanarak incelemektedir. Çalısmanın çözümlemesinde bir dizi ekonometrik yöntem kullanılmaktadır: ADF birim kök sınaması, Johansen esbütünlesme sınaması, vektör hata düzeltme modeli (VECM) ve Granger nedensellik sınaması. Bu çalısmanın sonuçları bütün değiskenlerin ilk farklarında durağan olduğunu göstermektedir. Buna ek olarak Johansen esbütünlesme sınaması iki değisken arasında uzun dönemde iliski olduğunu göstermektedir. Granger nedensellik sınaması, ekonomik büyümeden reel ihracata doğru tek yönlü nedenselliği göstermektedir. Nedensellik sonuçları, vektör hata düzeltme modelinin (VECM) gösterdiği sonuçlarla uyumludur. Reel ihracat ve ekonomik büyüme arasında hem uzun dönemde, hem de kısa dönemde nedensellik iliskisi vardır. Bu nedenselliğin yönü ise ekonomik büy ümeden (reel GSYİH) ihracata doğrudur.