Boşanma Sonucunda Ortak (Birlikte) Velayet

Abstract

Türk Medeni Kanunu’na göre velayet hakkı, evlilik birliğinin devamı süresince ana ve baba tarafından birlikte kullanılır. Çocuğun doğum anından önce, ana ve babanın velayet hakkı kaldırılmamış ise ana ve baba doğum anından itibaren velayet hakkına birlikte sahip olur. Ana ve babadan birinin ölümü halinde velayet sağ kalan eşe aittir. Boşanma halinde ise çocuğun kendisine bırakıldığı tarafa ait olmaktadır. İç hukukumuz bakımından bağlayıcı olan Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin ilgili maddeleri uyarınca, kamusal ve özel yardım kuruluşları, idari makamlar, mahkemeler ve yasama organı tarafından yapılan ve konusunu doğrudan çocuğun oluşturduğu yahut çocuk ile ilişkilendirilen her konuda “çocuğun üstün yararı” esas alınacaktır. Bu durum, velayet hakkının verilmesi hususuna hakim olan ilkenin “çocuğun üstün yararı” ilkesi olduğunun göstergesidir. Türk Medeni Kanunu’nun 336. maddesi incelendiğinde kanun koyucunun hakime, velayetin tevdi konusunda takdir hakkı tanıdığı görülmektedir. Hakim, boşanmaya hükmederken çocuğun üstün yararını göz önünde bulundurarak velayet hakkının ana veya baba tarafından kullanılmasına hükmedebileceği gibi, ana ve baba tarafından birlikte kullanılmasına da hükmedebilecektir. Bu bağlamda doktrinde, velayet hakkının tevdi konusunda çeşitli görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Çalışmada, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin ilgili maddeleri ve doktrindeki görüş ayrılıkları çerçevesinde, boşanma sonucunda ortak (birlikte) velayet incelenmiştir.