Transformation of Private Space into Social Space in Doris Lessing’s “Getting off the Altitude"

Abstract

Doris Lessing’in Africa öykülerinin bulunduğu This Was the Old Chief’s Country (1952) ve The Sun Between Their Feet (1973) başlıklı kitapları, sömürgecilik temasını örneklendiren öykülerden oluşmaktadır. Birinci kitaptaki öyküler daha çok sömürgecilik konusunu tartışırken diğer kitaptaki öyküler ise ırk ve cinsiyet çatışmaları, doğanın gücü ve ikinci Dünya Savaşının etkileri gibi çeşitli konuları ele alır. Coğrafi özelliklerin sosyal ve kültürel değerlerin şekillenmesinde önemli bir rolü olduğu için, bu öykülerdeki mekân ve cinsiyet ilişkisi incelenmeye değer bir diğer önemli konudur. The Sun Between Their Feet başlıklı kısa öykü kitabından alınan “Getting off the Altitude” adlı öykü beyaz yerleşkecilerin Orta Afrika’da coğrafi özelliklerden kaynaklanan yabancılaşma sorunu ile nasıl baş ettiklerini anlatmaktadır. Mekânsal (coğrafi) olarak kapalı toplum yapısı, bir yandan sosyal norm ve değerleri muhafaza ederken, diğer yandan toplum kurallarına aykırı cinsiyetler arası ilişkilere yol açmaktadır. Toplum yapısını ve cinsiyetler arası ilişkileri bu denli etkileyen bir diğer coğrafi unsur ise bölgedeki rakımın etkisidir. Buna ilişkin olarak, incelenen öykü Orta Afrika’nın ve bu bölgedeki evlerin, nasıl günlük yaşamın sürdüğü fiziksel bir mekân olarak algılandığını göstermekle kalmaz, aynı zamanda bu mekânların ilişkileri nasıl tanımladığını ve insanların yaşam alanlarını nasıl kısıtladığını gösterir. “Getting off the Altitude” adlı öyküyü koleksiyondaki diğer öykülerden ayıran özellik, birçok kadın ve erkek karakterin yaşadıkları alanlara yeni bakış açısı sunmuş olmalarıdır. Bu çalışma, birçok karakterin yaşam alanlarında günlük deneyimlerinin betimlenmesi yoluyla, mekâna hangi ölçüde ve nasıl yeni anlamlar kattığını ve ev gibi özel bir alanın nasıl kısıtlayıcı mekân anlayışından alternatif mekâna dönüştürüldüğünü, Henri Lefebvre ve Edward Soja’nın mekân kuramları kapsamında tartışır.