Kurumsal Mantıkların Örgütsel Alanlarda Yapılanma Süreci: Türk Deniz Ticareti Sektörü Örneği

Abstract

Bu makalede, Türk deniz ticareti örgütsel alanının Cumhuriyet Dönemindeki tarihsel seyri, kurumsal değişim ve kurumsal mantıklar çerçevesi dâhilinde, arşiv taraması, tarihsel inceleme, mülâkat gibi niteliksel analiz yöntemleri kullanılarak incelenmektedir. Bu kapsamda, devlet kurumlarının oluşum aşaması olan Cumhuriyet’in ilânının ertesindeki yıllarda genel itibarıyla devletçi ve geleneksel uygulamaların etkili olduğu görülmektedir. Diğer taraftan, 1950’li yıllar, özel teşebbüsün sektörde etkisinin hissedilmeye başlandığı ve ilk dışa açılma faaliyetlerinin gözlemlendiği dönem olarak göze çarpmakla birlikte, bu yıllarda anılan örgütsel alanda henüz tam anlamıyla bir özel sektör kurumsal mantığından bahsetmek mümkün bulunmamaktadır. Bununla birlikte, ülkemizde 1980’li yıllarda başlayan liberalleşme politikalarının Türk deniz ticareti sektörü üzerindeki etkileri, 1990’lı yıllarda görülmeye başlamaktadır. 2000’li yıllar ise, sektördeki liberalleşme, özelleştirme ve uluslararasılaşmanın artış gösterdiği dönem olarak dikkat çekmektedir. Dolayısıyla, Türk deniz ticareti sektörü özelinde, Cumhuriyet Döneminde, geleneksel kamu mantığından uzaklaşılarak piyasa ilişkilerinin hâkim olduğu modern mantığa doğru bir geçiş yaşandığı görülmektedir.