Çankaya GCRIS Standart veritabanının içerik oluşturulması ve kurulumu Research Ecosystems (https://www.researchecosystems.com) tarafından devam etmektedir. Bu süreçte gördüğünüz verilerde eksikler olabilir.

Doktora Tezleri

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12416/1645

Browse

Browsing Doktora Tezleri by Department "Fen Bilimleri Enstitüsü / İç Mimarlık Ana Bilim Dalı / Tasarım Bilim Dalı"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Doctoral Thesis
    İç Mekanlarda Koku Uyaranlarının Estetik Memnuniyet Değerlendirmesi Üzerindeki Etkisinin Araştırılması
    (2024) Söğüt, Zeyca Örer; Demirbaş, Güler Ufuk
    İç mekan ve estetik memnuniyet arasındaki ilişkiye dair güncel araştırmalar ağırlıklı olarak görsel duyu etrafında yoğunlaşmaktadır. Görsel duyunun önemi inkar edilemez ancak ikincil duyuların iç mekan estetik değerlendirmeleri üzerindeki etkisinin araştırılması bu konuyla ilgili literatürdeki boşluğu dolduracaktır. Bu çalışma, özellikle literatürdeki mevcut sınırlamalar nedeniyle az araştırılan koku duyusunun estetik memnuniyet üzerindeki etkisini ele almaktadır. Temel amaç, özellikle hoş ortam kokusu yoluyla koku alma duyusunun daha fazla tetiklenmesinin iç mekanlarda estetik memnuniyetin değerlendirilmesini etkileyip etkilemediğini araştırmaktır. Araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada amaç tasarımda estetik memnuniyet (APID) ölçeğini Türkçeye çevirmek ve Türk literatüre kazandırılması sağlamaktır. APID ölçeği, ana dilli İngilizce olan 61 katılımcı ve ana dili Türkçe olan 98 katılımcı ile kültürel uygunluk gözetilerek, güvenirlik ve geçerlilik testleri uygulanarak Türkçeye çevrilmiştir. Sonuçlar, tercüme edilen ölçeğin Türk katılımcılar üzerinde uygulanabilirliğinin güvenilir olduğunu göstermiştir. İkinci aşamada, katılımcıların olumlu koku uyaranları olan ve olmayan iç mekanlarda estetik memnuniyetlerini değerlendirmek ve kokunun memnuniyet üzerindeki etkilerini araştırmak için Türkçeye çevrilmiş olan APID ölçeği kullanılır (Katılımcı Sayısı = 81). Katılımcılar koku uyaranlarının etkisini gerçek bir iç mekanda bulunarak ve ayrıca iç mekan fotoğraflarını inceleyerek değerlendirmişlerdir. Çalışmanın sonuçları iki önemli bulguya işaret etmektedir. Birincisi, gerçek iç mekanlarda olumlu bir ortam kokusu mevcut olduğunda insanlar iç mekanı daha çekici bulma eğilimindedir. İkincisi, çevredeki ortama hoş kokular dahil edilmesi, iç mekan fotoğraflarının algılanan orijinalliğini arttırabilmektedir. Sonuç olarak bu çalışma, koku alma duyusunun estetik deneyimleri şekillendirmede sıklıkla gözden kaçırılan rolüne ışık tutarak, gelişen iç mimarlık alanına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bulgular, tasarım uygulamalarında çoklu duyusal unsurları dikkate almanın önemini vurgular ve yalnızca görsel duyuyu değil aynı zamanda koku alma duyusunu da tetikleyen iç mekanlar yaratmaya yönelik daha fazla araştırmayı teşvik eder niteliktedir. Bu araştırma, işlevsel ve çok duyulu iç mekan tasarımına öncelik veren daha bütüncül bir iç mimari yaklaşımı için temel oluşturarak gelecek çalışmalara öncülük etmektedir.