Mimarlık Bölümü Tezleri

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12416/219

Browse

Browsing Mimarlık Bölümü Tezleri by Author "Duvarcı, Yaprak"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Item
    Citation Count: Duvarcı, Yaprak (2023). Vernaküler yerleşimlerin dönüşümü ve sosyo-kültürel sürdürülebilirliği üzerine karşılaştırmalı değerlendirme: Mustafapaşa-Sinasos (Kapadokya) ve Sassi (Matera) / Comparative evaluation on transformation and socio-cultural sustainability of vernacular settlements: Mustafapasa-Sinasos (Cappadocia) and Sassi (Matera). Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Ankara: Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
    Vernaküler yerleşimlerin dönüşümü ve sosyo-kültürel sürdürülebilirliği üzerine karşılaştırmalı değerlendirme: Mustafapaşa-Sinasos (Kapadokya) ve Sassi (Matera)
    (2023) Duvarcı, Yaprak; Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Bölümü
    Teknolojik gelişmeler, küreselleşme, göç, savaşlar ve hızlı kentleşme gibi etkenler kültürel değerlerin yok olmasına neden olmaktadır. Bu değişimden etkilenen vernaküler yerleşimler de yeni gelişen yaşam tarzlarına ve yapısal müdahalelere bağlı olarak değişmektedir. Vernaküler yerleşimler, yerel toplulukların kültürel kimliklerini ve yaşam tarzlarını gelecek nesillere aktarması bakımından önem taşımaktadır. Aynı zamanda vernaküler yerleşimler topluluklar arasındaki bağların güçlenmesine olanak sağlayan önemli sosyal kaynaşma mekanlarıdır. Mimarlık alanında da önem kazanan sürdürülebilirlik kavramı, öncelikle mimari yapıların ve yapılı çevrelerin çevresel ve fiziksel özelliklerinin dikkate alınması yoluyla ele alınmıştır. Ancak daha sonra, sosyo-kültürel sürdürülebilirliğin de bağlama dahil edilmesiyle sürdürülebilirlik kavramı dört ana bileşen üzerinden değerlendirilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada seçilen vernaküler yerleşimlerin dönüşümü sosyo-kültürel sürdürülebilirlik kavramı üzerinden ele alınmaktadır. Bunun için, öncelikli olarak 'vernaküler yerleşimler', 'sosyo-kültürel sürdürülebilirlik' ve 'koruma' başlıkları altında kavramsal bir çerçeve oluşturulmuş ve vernaküler yerleşimlerin dönüşümü ile sosyo-kültürel sürdürülebilirliğin ilişkisinin değerlendirilebilmesi için kriterler tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında, çizilen kavramsal çerçevenin tartışılabilmesi ve belirlenen değerlendirme kriterlerinin test edilebilmesi amacı ile seçilen iki vernaküler yerleşim; Kapadokya bölgesinden Mustafapaşa-Sinasos ve Matera bölgesinden Sassi'dir. Bu yerleşimlerin seçiminde coğrafi ve fiziki bağlamlarının benzerliklerinin yanı sıra 20. yüzyılda her iki yerleşimde de yaşanan sosyo-kültürel kopuşlar rol oynamıştır. Diğer yandan, bu çalışma ile benzer coğrafi ve fiziki bağlamlarda sosyo-kültürel farklılıkların vernaküler yerleşimler ve kültürel peyzaj üzerindeki farklı etkileri de gözlemlenmiştir. Her iki bölgeye de, sahip oldukları vernaküler mirasın özgünlüğüne vurgu yapılarak, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer verilmiştir. Buna paralel olarak iki bölgede de önemli ölçüde turizme bağlı dönüşüm süreçleri devam etmektedir. Bu çalışma ile, Mustafapaşa-Sinasos (Kapadokya) ve Sassi (Matera) üzerinde yapılan karşılaştırmalı değerlendirmeler ışığında, günümüzde dünyanın birçok yerinde tarihi çevre kaçınılmaz olarak dönüşüme uğrarken vernaküler yerleşimlerde sosyo-kültürel sürdürülebilirliğin sağlanmasının önemi vurgulanmıştır. Bu tez ile bu alandaki çalışmalara katkı sağlanması amaçlanmaktadır.